Συνοπτικός τίτλος

1. Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται ως ο περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμος.

Εξουσία διορισμού Επιτροπής

2.-(1) Το Υπουργικό Συμβούλιο ή, αν διαφανεί ότι στα προς διερεύνηση ζητήματα εμπλέκονται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή υπουργός ή αξιωματούχος που διορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή το Υπουργικό Συμβούλιο, ο Γενικός Εισαγγελέας θα έχει εξουσία-

(α) να διορίζει, με Διάταγμα, Ερευνητική Επιτροπή, που να αποτελείται από τρεις ή περισσότερους Επιτρόπους, για να εξετάζει τέτοια ζητήματα που δύνανται να αναφέρονται σε αυτήν και να αναφέρει για αυτά στο Υπουργικό Συμβούλιο ή το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, ανάλογα με την περίπτωση.

(β) Να περιβάλλει την Επιτροπή με εξουσίες όπως προνοείται στο Νόμο αυτό.

(2) Κάθε διάταγμα που εκδίδεται δυνάμει του παρόντος άρθρου θα δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

(3)(α) Ως Επίτροποι διορίζονται πρόσωπα επιλεγέντα μεταξύ προσώπων ανώτατου επαγγελματικού και ηθικού επιπέδου, εκ των οποίων τουλάχιστον ο ένας είναι νομομαθής που κατέχει τα προσόντα να διοριστεί ως δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου ή είναι πρώην δικαστής του Ανωτάτου  Δικαστηρίου.

(β) Δε διορίζεται ως Επίτροπος πρόσωπο που έχει άμεσο προσωπικό συμφέρον σε σχέση με τα ζητήματα που άπτονται της έρευνας ή πρόσωπο που έχει συγγένεια μέχρι τρίτου βαθμού με πρόσωπο που εμπλέκεται στα προς διερεύνηση ζητήματα:

Νοείται ότι σε περίπτωση που κατά τη διερεύνηση διαπιστωθεί ότι συντρέχει οποιοσδήποτε από τους πιο πάνω λόγους, το Υπουργικό Συμβούλιο ή ο Γενικός Εισαγγελέας, αναλόγως ποιος εξέδωσε το διάταγμα διορισμού της Επιτροπής, δύναται να ζητήσει την εξαίρεσή του.

(γ) Κάθε Επίτροπος, πριν από το διορισμό του, υποχρεούται να δηλώσει ότι δεν έχει άμεσο προσωπικό συμφέρον σε σχέση με τα προς διερεύνηση ζητήματα.

Περιεχόμενο του Διατάγματος διορισμού

3. Κάθε διάταγμα που εκδίδεται δυνάμει του πιο πάνω άρθρου περιέχει-

(α)  τα ονόματα των μελών της Επιτροπής,

(β) το διορισμό του Προέδρου της Επιτροπής,

(γ) τους όρους εντολής της Επιτροπής,

(δ) τα ονόματα οποιωνδήποτε προσώπων που εξαιτίας των ειδικών γνώσεων τους πάνω στο θέμα της έρευνας ή διαφορετικά, μπορεί να τους ζητηθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο ή το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, ανάλογα με την περίπτωση, να παρακαθήσουν ως εκτιμητές μαζί με την Επιτροπή,

(ε) τις εξουσίες με τις οποίες περιβάλλεται η Επιτροπή σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου αυτού,

(στ)   την ημερομηνία ανάληψης των καθηκόντων της Επιτροπής.

Όρκος αξιώματος από Επίτροπο

4. Αποτελεί καθήκον του κάθε Επιτρόπου που διορίζεται δυνάμει του Νόμου αυτού να δίδει και υπογράφει όρκο ότι πιστά, πλήρως, αμερόληπτα και με τις καλύτερες του δυνατότητες να εκτελεί το εμπίστευμα, και να εκτελεί τα καθήκοντα που περιέρχονται σε αυτόν δυνάμει τέτοιας Επιτροπής, ο οποίος όρκος δύναται να δίδεται ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου ή ενώπιον τέτοιου προσώπου ως το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται να διορίσει, και κατατίθεται στο Διοικητικό Γραμματέα ή ενώπιον του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, ανάλογα με την περίπτωση.

Διχογνωμία Επιτρόπων

5. Αν οι Επίτροποι, σε οποιαδήποτε περίπτωση, διχάζονται εξίσου σε οποιοδήποτε ζήτημα που εγείρεται κατά τη διάρκεια των διαδικασιών της Επιτροπής, ο Πρόεδρος της Επιτροπής έχει δεύτερη ή νικώσα ψήφο.

Εμπειρογνώμονες

6. Οι υπηρεσίες οποιωνδήποτε εμπειρογνωμόνων είναι μόνο συμβουλευτικές~ οι εμπειρογνώμονες δικαιούνται να είναι παρόντες σε κάθε συνεδρίαση της Επιτροπής, αλλά δεν υπογράφουν την αναφορά της Επιτροπής.

Εξουσίες με τις οποίες δύναται να περιβληθεί Επιτροπή

7. Επιτροπή που διορίστηκε δυνάμει των διατάξεων του Νόμου αυτού έχει τέτοιες από τις πιο κάτω εξουσίες όπως παρέχονται σε αυτήν από το Διάταγμα διορισμού που απαιτείται από το άρθρο 2 του Νόμου αυτού-

(α) να συγκεντρώνει οποτεδήποτε κάθε έγγραφο ή στοιχείο που θεωρεί αναγκαίο ή επιθυμητό να εξασφαλίσει ή εξετάσει, τα οποία διατηρεί υπό την κατοχή και φύλαξή της, έστω και αν δεν έχουν κληθεί οποιαδήποτε πρόσωπα να καταθέσουν ενώπιον της·

(αα) να εξασφαλίσει όλη την μαρτυρία αυτή, γραπτή ή προφορική, και να εξετάζει όλα αυτά τα πρόσωπα ως μάρτυρες, όπως η Επιτροπή δύναται να θεωρήσει αναγκαίο ή επιθυμητό να εξασφαλίζει ή εξετάζει·

(β) να απαιτήσει, η μαρτυρία, είτε γραπτή είτε προφορική, οποιουδήποτε μάρτυρα, να γίνει με όρκο ή με δήλωση, τέτοιος όρκος ή δήλωση να είναι εκείνη που θα απαιτείτο από το μάρτυρα αν έδιδε μαρτυρία σε Δικαστήριο·

(ββ) να ενεργεί αυτοψία ή να διατάσσει πραγματογνωμοσύνη με τους όρους και τις διατυπώσεις που προβλέπονται στις σχετικές διατάξεις του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου·

(γ) να κλητεύει οποιοδήποτε πρόσωπο που διαμένει στη Δημοκρατία ή στο εξωτερικό για να παρευρεθεί σε οποιαδήποτε συνεδρίαση της Επιτροπής, να δώσει μαρτυρία ή να παρουσιάσει οποιοδήποτε έγγραφο στην κατοχή του και τον εξετάσει ως μάρτυρα ή να του ζητηθεί να παρουσιάσει οποιοδήποτε έγγραφο στην κατοχή του, αφού τηρηθούν όλες οι πρέπουσες εξαιρέσεις·

(δ) να εκδίδει ένταλμα που να εξαναγκάζει την παρουσία οποιουδήποτε προσώπου, που μετά που κλητεύθηκε να παρευρεθεί, παραλείπει να πράξει έτσι και δεν δικαιολογεί τέτοια παράλειψη που να ικανοποιεί την Επιτροπή, και να διατάξει αυτόν να πληρώσει όλα τα έξοδα τα οποία δυνατόν να έχουν γίνει με τον εξαναγκασμό της παρουσίας του ή εξαιτίας της άρνησης του να υπακούσει στην κλήση και επίσης να επιβάλει πρόστιμο σε τέτοιο πρόσωπο ποσό που δεν υπερβαίνει τις δύο χιλιάδες ευρώ (€2.000)·

(ε) να επιβάλει πρόστιμο, ποσό που δεν υπερβαίνει τις δύο χιλιάδες ευρώ (€2.000), σε οποιοδήποτε πρόσωπο από το οποίο απαιτείται από την Επιτροπή να δώσει μαρτυρία με όρκο ή δήλωση ή να παρουσιάσει έγγραφο, το οποίο αρνείται να πράξει με τον τρόπο αυτό και δεν δικαιολογεί τέτοια άρνηση σε ικανοποίηση της Επιτροπής:

Νοείται ότι, αν ο μάρτυρας ενίσταται να απαντήσει οποιαδήποτε ερώτηση για το λόγο ότι αυτή θα τείνει να τον ενοχοποιήσει, δεν του ζητείται να απαντήσει την ερώτηση ούτε υπόκειται σε οποιεσδήποτε ποινές για την άρνηση του να απαντήσει με τον τρόπο αυτό.

(στ) να αποδέχεται οποιαδήποτε μαρτυρία, είτε γραπτή ή προφορική, που μπορούσε να μη γίνει αποδεκτή σε πολιτικές ή ποινικές διαδικασίες·

(ζ) να αποδέχεται ή αποκλείει το κοινό από οποιαδήποτε συνεδρίαση της Επιτροπής·

(ζζ) να αναθέτει τη διενέργεια ορισμένων ειδικά κατονομαζόμενων πράξεων έρευνας σε πρόσωπα που παρακάθηνται ως εκτιμητές ή σε δικαστές ή σε πρώην δικαστές ή, σε περίπτωση που η διενέργεια πράξεων έρευνας θα διεξαχθεί στο εξωτερικό, στην κατά τόπο αρμόδια προξενική αρχή:

Νοείται ότι τα πρόσωπα που εξουσιοδοτούνται για τη διενέργεια συγκεκριμένων πράξεων έρευνας έχουν, για τις πράξεις αυτές, τις ίδιες εξουσίες που έχει η Ερευνητική Επιτροπή, εκτός αν η Επιτροπή αποφασίσει οποτεδήποτε να τις περιορίσει·

(η) να καλεί οποιοδήποτε εμπειρογνώμονα για να παρακάθεται με την Επιτροπή κατά την ακρόαση για να συμβουλεύει αυτήν σε οποιοδήποτε θέμα της ειδικότητας του·

(θ) να αποδέχεται ή αποκλείει τον τύπο από οποιαδήποτε συνεδρίαση της Επιτροπής·

(ι) να απονέμει σε οποιοδήποτε πρόσωπο που έχει παρακολουθήσει οποιαδήποτε συνεδρίαση της Επιτροπής τέτοιο ποσό ή ποσά που κατά τη γνώμη της Επιτροπής δυνατόν εύλογα να έχουν γίνει από τέτοιο πρόσωπο εξαιτίας τέτοιας παρουσίας·

(ια) να συντάσσει αιτιολογημένη έκθεση, μετά από αξιολόγηση των στοιχείων και της μαρτυρίας που συνέλεξε, και να υποβάλλει, εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης του διατάγματος διορισμού της, το πλήρες κείμενο της έκθεσης στο Υπουργικό Συμβούλιο ή στο Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, αναλόγως ποιος εξέδωσε το διάταγμα διορισμού της:

Νοείται ότι το Υπουργικό Συμβούλιο ή ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, αναλόγως ποιος εξέδωσε το διάταγμα διορισμού της Επιτροπής, δύναται να παρατείνει την περίοδο διορισμού της Επιτροπής για περαιτέρω τρεις (3) μήνες:

Νοείται περαιτέρω ότι το Υπουργικό Συμβούλιο, ή ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, αναλόγως ποιος εξέδωσε το διάταγμα διορισμού της Επιτροπής, δύναται σε εξαιρετικές περιπτώσεις λόγω της φύσης και έκτασης του περιεχομένου του υπό διερεύνυση θέματος, εάν το κρίνει δικαιολογημένο υπό τις περιστάσεις, να παρατείνει εκ νέου την περίοδο διορισμού της Επιτροπής για περαιτέρω χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τους τρεις (3) μήνες · και

(ιβ) να δημοσιοποιεί το πλήρες κείμενο της έκθεσης ή μέρος αυτής σε περίπτωση που σε συνεννόηση με το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας διαπιστώνει ότι τίθεται σε κίνδυνο η εθνική ασφάλεια του κράτους:

Νοείται ότι στην περίπτωση που δημοσιοποιείται μέρος της έκθεσης το πλήρες κείμενο αυτής υποβάλλεται και στον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Αδικήματα και ποινές

7Α.-(1) Κάθε ένας που-

(α) παραλείπει να συμμορφωθεί με οποιαδήποτε οδηγία της Επιτροπής που εκδίδεται δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 7 του Νόμου αυτού·

(β) παρεμποδίζει ή προσπαθεί να παρεμποδίσει οποιοδήποτε πρόσωπο να εμφανιστεί ενώπιον ή εξεταστεί από την Επιτροπή·

(γ) μέσα στο οίκημα όπου διεξάγονται οι εργασίες της Επιτροπής δείχνει έλλειψη σεβασμού προς ή σε σχέση με τις εργασίες της Επιτροπής,

είναι ένοχος αδικήματος και υπόκειται, σε περίπτωση καταδίκης, σε φυλάκιση για περίοδο που δεν υπερβαίνει τον ένα χρόνο ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις πέντε χιλιάδες ευρώ (€5.000) ή και στις δύο τις ποινές.

(2) Σε οποιαδήποτε των περιπτώσεων στο εδάφιο (1) ο Πρόεδρος της Επιτροπής υποβάλλει έκθεση των γεγονότων στο Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για τα περαιτέρω.

Αστική ευθύνη Επιτροπής

7Β. Κάθε μέλος της Επιτροπής δεν έχει αστική ευθύνη για οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη του κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του.

Εμπλεκόμενα πρόσωπα κλπ., δύνανται να αντιπροσωπεύονται

8. Κάθε πρόσωπο του οποίου η συμπεριφορά αποτελεί το αντικείμενο έρευνας δυνάμει του Νόμου αυτού ή το οποίο με οποιοδήποτε τρόπο εμπλέκεται ή ενδιαφέρεται για το ζήτημα που ερευνάται, δικαιούται να αντιπροσωπεύεται σε ολόκληρη την έρευνα, από δικηγόρο ή άλλο τέτοιο πρόσωπο όπως η Επιτροπή, κατά την κρίση της δύναται να δώσει άδεια για να εμφανιστεί και οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο που μπορεί να θεωρήσει επιθυμητό ότι θα έπρεπε να αντιπροσωπευθεί με τον τρόπο αυτό δύναται, με άδεια της Επιτροπής να αντιπροσωπευθεί με τον πιο πάνω τρόπο.

Καταλογισμός ευθυνών σε αξιωματούχους

8Α.(1) Η Επιτροπή, στην έκθεση που συντάσσει δυνάμει του Νόμου αυτού, καταγράφει την κρίση της και το τελικό πόρισμά της επί των γεγονότων που διερεύνησε σύμφωνα με τους όρους εντολής της.

(2) Τα ευρήματα της έρευνας της Επιτροπής και το πόρισμά της που καταγράφονται στην έκθεση της σύμφωνα με το εδάφιο (1), εφόσον εμπίπτουν στους όρους εντολής της και καταλογίζουν ευθύνες οποιουδήποτε πολιτειακού ή πολιτικού αξιωματούχου, οι οποίες προκύπτουν από πράξεις ή παραλείψεις του κατά την άσκηση των καθηκόντων του, παραπέμπονται στο Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για την άσκηση των αρμοδιοτήτων του.

Επιδόματα σε μέλη της Επιτροπής, κλπ.

9. Καταβάλλονται από τα έσοδα της Δημοκρατίας-

(α) οποιαδήποτε ποσά επιδικάζονται από την Επιτροπή δυνάμει του άρθρου 7(ι) του Νόμου αυτού·

(β) οποιαδήποτε χορηγήματα που το Υπουργικό Συμβούλιο ή ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, ανάλογα με την περίπτωση, δύναται να παραχωρήσει με μορφή αμοιβής στα μέλη και εμπειρογνώμονες της Επιτροπής.

Κενές θέσεις σε Επιτροπή

10.-(1) Σε περίπτωση θανάτου οποιουδήποτε από τα μέλη ή από τους εμπειρογνώμονες οποιασδήποτε Επιτροπής, ή εφόσον εμποδίζονται από ασθένεια ή διαφορετικά να λάβουν μέρος στις έρευνες της Επιτροπής, το Υπουργικό Συμβούλιο ή ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, ανάλογα με την περίπτωση, δύναται να συμπληρώσει οποιαδήποτε κενή θέση που προκλήθηκε με τον τρόπο αυτό με Διάταγμα διορισμού που γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 2 του Νόμου αυτού.

(2) Οι έρευνες της Επιτροπής συνεχίζουν ανεξάρτητα αν τέτοια κενή θέση όπως πιο πάνω δεν συμπληρωθεί και, αν αυτή συμπληρωθεί, οι έρευνες που έγιναν πριν από τέτοια κενή θέση δεν επαναλαμβάνονται ή ανακεφαλαιώνονται.

Ανάκτηση προστίμων

11. Πρόστιμα που επιβάλλονται δυνάμει οποιασδήποτε από τις διατάξεις του Νόμου αυτού εισπράττονται με τον ίδιο τρόπο όπως τα πρόστιμα που επιβάλλονται από το Δικαστήριο.

Κανονισμοί

12.-(1) Το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται να εκδίδει Κανονισμούς-

(α) που ρυθμίζουν την διαδικασία των Επιτροπών που διορίζονται δυνάμει του Νόμου αυτού~

(β) γενικά για την εφαρμογή των διατάξεων του Νόμου αυτού.

(2) Κανονισμοί που εκδίδονται δυνάμει του παρόντος άρθρου κατατίθενται στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Αν μετά από πάροδο τριάντα ημερών από την τέτοια κατάθεση η Βουλή των Αντιπροσώπων με απόφαση της δεν τροποποιήσει ή ακυρώσει τους Κανονισμούς που κατατέθηκαν με τον τρόπο αυτό ολικά ή μερικά τότε αυτοί αμέσως μετά την πάροδο της πιο πάνω προθεσμίας δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και εκτός αν διαφορετικά προνοείται σε αυτούς, τίθενται σε ισχύ από την τέτοια δημοσίευση. Σε περίπτωση τροποποίησης αυτών ολικά ή μερικά από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, αυτοί δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας όπως ήθελαν με τον τρόπο αυτό τροποποιηθεί από αυτή και τίθενται σε ισχύ από την τέτοια δημοσίευση.