ΜΕΡΟΣ Ι ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Ερμηνεία

2. Στον παρόντα Νόμο, εκτός εάν από το κείμενο προκύπτει διαφορετικά-

«ανήλικος» σημαίνει πρόσωπο ηλικίας κάτω των δεκαοχτώ (18) ετών.

«Γενικός Έφορος» σημαίνει το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών, ο οποίος δυνάμει του παρόντος Νόμου είναι αρμόδιος για την παρακολούθηση της εφαρμογής των διατάξεων του εν λόγω Νόμου και του συντονισμού των Εφόρων, με στόχο την ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή του∙

«Δικαστήριο» σημαίνει το αρμόδιο επαρχιακό δικαστήριο εντός του ορίου της τοπικής αρμοδιότητας του οποίου βρίσκεται, ανάλογα με την περίπτωση, η εγγεγραμμένη έδρα σωματείου ή ιδρύματος ή ομοσπονδίας ή/και ένωσης∙

«Έφορος» σημαίνει τον Έπαρχο της οικείας Επαρχίας, ο οποίος δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου είναι υπεύθυνος για την εγγραφή και λειτουργία σωματείων, ιδρυμάτων και ομοσπονδιών ή/και ενώσεων που έχουν την έδρα τους στην Επαρχία του∙

«ίδρυμα» σημαίνει το σύνολο της περιουσίας που προορίζεται για την εξυπηρέτηση ορισμένου μη κερδοσκοπικού σκοπού και για τη σύστασή του η αφιερούμενη περιουσία δεν δύναται να είναι αξίας μικρότερης των χιλίων ευρώ (€1.000)∙

«μη κερδοσκοπικό», σε σχέση με σωματείο ή ίδρυμα, σημαίνει σωματείο ή ίδρυμα το οποίο δεν διανέμει οποιαδήποτε κέρδη, τα οποία δυνατόν να προκύψουν από τις δραστηριότητές του, στα μέλη, στους ιδρυτές, στη διοίκηση ή στους αξιωματούχους του, αλλά τα επενδύει ή τα χρησιμοποιεί για τη συνέχιση και επίτευξη των σκοπών του.

«Μητρώο» σημαίνει το βιβλίο το οποίο τηρείται από τον Έφορο και στο οποίο εγγράφονται δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου τα σωματεία, τα ιδρύματα και οι ομοσπονδίες ή/και ενώσεις, ανάλογα με την περίπτωση:

Νοείται ότι, το Μητρώο τηρείται επικαιροποιημένο σε ηλεκτρονική μορφή και μέρος αυτού αναρτάται σε σχετική ιστοσελίδα·

«ομοσπονδία ή/και ένωση» σημαίνει το πλαίσιο συνεργασίας τριών ή περισσότερων σωματείων, ιδρυμάτων, μη κερδοσκοπικών εταιρειών ή άλλων παρεμφερών μη κερδοσκοπικών νομικών οντοτήτων, με κοινούς σκοπούς.

«πρόσωπο» σημαίνει φυσικό ή νομικό πρόσωπο∙

«σωματείο» σημαίνει οργανωμένη ένωση αποτελούμενη από τουλάχιστον είκοσι πρόσωπα, με σκοπό την επίτευξη μη κερδοσκοπικού σκοπού και δεν περιλαμβάνει πολιτικά κόμματα ή συνδικαλιστικές οργανώσεις.

«Υπουργός» σημαίνει τον Υπουργό Εσωτερικών.

Δικαίωμα ίδρυσης και συμμετοχής σε σωματείο ή ίδρυμα ή ομοσπονδία ή/και ένωση

3. Τηρουμένων των διατάξεων του παρόντος Νόμου και ειδικότερα των διατάξεων του άρθρου 4 αυτού, έκαστος έχει το δικαίωμα ίδρυσης σωματείου ή ιδρύματος ή ομοσπονδίας ή/και ένωσης και συμμετοχής του σε αυτά.

Παράνομος σκοπός ή λειτουργία σωματείου ή ιδρύματος ή ομοσπονδίας ή/και ένωσης

4.-(1) Σωματείο ή ίδρυμα ή ομοσπονδία ή/και ένωση που είναι παράνομοι σύνδεσμοι κατά την έννοια του άρθρου 63 του Ποινικού Κώδικα ή των οποίων ο σκοπός ή η λειτουργία στοχεύουν ή τείνουν να υπονομεύσουν τη Δημοκρατία, τους δημοκρατικούς θεσμούς, την ασφάλεια της Δημοκρατίας, τη δημόσια τάξη, τη δημόσια ασφάλεια, τη δημόσια υγεία, τα δημόσια ήθη, τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες του ατόμου ή τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες, δεν έχουν καμιά νομική υπόσταση και δεν δύναται να εγγραφούν ή, αν είναι ήδη εγγεγραμμένα, δύναται να διαλυθούν κατόπιν διατάγματος του Δικαστηρίου που κηρύσσει το σωματείο ή το ίδρυμα ή την ομοσπονδία ή/και ένωση, ανάλογα με την περίπτωση, παράνομα.

(2) Πρόσωπο, το οποίο λαμβάνει μέρος στη διοίκηση σωματείου ή ιδρύματος ή ομοσπονδίας ή/και ένωσης που κηρύσσονται παράνομα σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (1), είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τα τρία (3) χρόνια ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις τρεις χιλιάδες ευρώ (€3.000) ή και στις δύο αυτές ποινές.

Νομική προσωπικότητα σωματείου ή ιδρύματος ή ομοσπονδίας ή/και ένωσης, έκταση και απώλεια αυτής

5.-(1) Σωματείο ή ίδρυμα ή ομοσπονδία ή/και ένωση αποκτούν νομική προσωπικότητα από την ημερομηνία καταχώρισής τους στο Μητρώο και έκδοσης σχετικού πιστοποιητικού εγγραφής από τον Έφορο σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου.

(2) Η ικανότητα σωματείου ή ιδρύματος ή ομοσπονδίας ή/και ένωσης που έχει αποκτήσει νομική προσωπικότητα δεν επεκτείνεται σε έννομες σχέσεις οι οποίες προϋποθέτουν την ιδιότητα φυσικού προσώπου και η νομική προσωπικότητα χάνεται με τη διάλυσή τους.

Εξουσία άρνησης εγγραφής

6.-(1) Ο Έφορος δύναται να αρνηθεί να εγγράψει σωματείο ή ίδρυμα ή ομοσπονδία ή/και ένωση όταν διαπιστώνεται ότι ο σκοπός ή η λειτουργία τους είναι παράνομα με βάση τις διατάξεις του εδαφίου (1) του άρθρου 4 ή/και όταν ιδρυτικά μέλη ή προτεινόμενα μέλη της διοίκησης έχουν καταδικαστεί για αδίκημα που ενέχει έλλειψη τιμιότητας ή ηθική αισχρότητα:

Νοείται ότι, οποιαδήποτε αρνητική απάντηση του Εφόρου κοινοποιείται γραπτώς στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο και συνοδεύεται από πλήρη αιτιολογία:

Νοείται περαιτέρω ότι, ο Έφορος, στο πλαίσιο της άσκησης των αρμοδιοτήτων του, δύναται να ζητήσει όπως του υποβάλουν οι αιτητές πιστοποιητικό ποινικού μητρώου των προτεινόμενων μελών της διοίκησης του σωματείου ή του ιδρύματος ή της ομοσπονδίας ή/και ένωσης, το οποίο να έχει εκδοθεί κατά τους τελευταίους τρεις (3) μήνες πριν από την υποβολή της αίτησης, ή/και υπεύθυνη δήλωση των ιδρυτικών μελών στην οποία να αναφέρεται ότι τα εν λόγω ιδρυτικά μέλη δεν έχουν καταδικαστεί για αδίκημα που ενέχει έλλειψη τιμιότητας ή ηθική αισχρότητα:

Νοείται έτι περαιτέρω ότι στην περίπτωση νομικού προσώπου το πιστοποιητικό ή/και η υπεύθυνη δήλωση υποβάλλονται στον Έφορο μέσω του κατά νόμο εκπροσώπου του νομικού προσώπου.

(1Α) Οποιοδήποτε πρόσωπο προβαίνει σε υπεύθυνη δήλωση δυνάμει της δεύτερης επιφύλαξης του εδαφίου (1), της οποίας το περιεχόμενο ή μέρος αυτού δεν είναι αληθές, είναι ένοχο ποινικού αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης του υπόκειται σε φυλάκιση για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το ένα (1) έτος ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις δύο χιλιάδες ευρώ (€2.000) ή και στις δύο αυτές ποινές.

(2) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (3), ο Έφορος δύναται να αρνηθεί να εγγράψει οποιοδήποτε σωματείο ή ίδρυμα ή ομοσπονδία ή/και ένωση που, κατά τη γνώμη του, η επωνυμία του είναι αντίθετη με τη δημόσια ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη ή τη δημόσια υγεία ή την προστασία των δικαιωμάτων και ελευθεριών που εγγυώνται το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας και οι σχετικές Συμβάσεις τις οποίες έχει συνομολογήσει και κυρώσει η Κυπριακή Δημοκρατία ή τα δημόσια ήθη, λαμβάνοντας υπόψη την επικρατούσα κοινωνική αντίληψη:

Νοείται ότι, οποιαδήποτε αρνητική απάντηση του Εφόρου κοινοποιείται γραπτώς στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο και συνοδεύεται από πλήρη αιτιολογία.

(3) Στην περίπτωση κατά την οποία η προτεινόμενη επωνυμία των υπό εγγραφή σωματείων ή ιδρυμάτων ή ομοσπονδιών ή/και ενώσεων είναι πανομοιότυπη με την επωνυμία σωματείου, ιδρύματος, ομοσπονδίας ή/και ένωσης ή εταιρείας που έχουν ήδη εγγραφεί ή και άλλου υφιστάμενου οργανισμού ή ιατρικής ή άλλης ειδικότητας, που, κατά τη γνώμη του Εφόρου, προσομοιάζει τόσο πολύ με την επωνυμία αυτή, ώστε να είναι δυνατό να εξαπατήσει ή να παραπλανήσει το κοινό ή τα μέλη οποιουδήποτε σωματείου ή ιδρύματος ή οποιασδήποτε ομοσπονδίας ή/και ένωσης ή εταιρείας, ανάλογα με την περίπτωση, ο Έφορος δύναται να ζητήσει από τα πρόσωπα που υπέβαλαν αίτηση για εγγραφή όπως, το αργότερο εντός ενός (1) μηνός, αλλάξουν την επωνυμία που αναγράφεται στην αίτηση και να αρνηθεί την εγγραφή μέχρις ότου γίνει η αλλαγή αυτή.

(4) Σε περίπτωση που άλλος νόμος προβλέπει την υποχρέωση εγγραφής σωματείου ή ιδρύματος ή ομοσπονδίας ή/και ένωσης και σε άλλο μητρώο, ο Έφορος εγγράφει το σωματείο ή το ίδρυμα ή την ομοσπονδία ή/και ένωση, ανάλογα με την περίπτωση, αναγράφοντας στο πιστοποιητικό εγγραφής ότι η λειτουργία του τελεί υπό την αίρεση της συμπερίληψής τους και στο άλλο μητρώο.

Εγγραφή σωματείου, ιδρύματος ή ομοσπονδίας ή/και ένωσης των οποίων οι δραστηριότητες και ενέργειες αφορούν ανηλίκους

6Α. Η εγγραφή στο Μητρώο σωματείου, ιδρύματος ή ομοσπονδίας ή/και ένωσης των οποίων οι δραστηριότητες και ενέργειες αφορούν ανηλίκους επιτρέπεται μόνο υπό την αίρεση της υποβολής προηγουμένως από τους αιτητές στον Έφορο σχετικού πιστοποιητικού για κάθε προτεινόμενο μέλος της διοίκησης του σωματείου ή του ιδρύματος ή της ομοσπονδίας ή/και ένωσης, το οποίο να έχει εκδοθεί κατά τους τελευταίους τρεις (3) μήνες πριν από την υποβολή της αίτησης, σύμφωνα με το οποίο το προτεινόμενο μέλος δεν περιλαμβάνεται στο Αρχείο που τηρείται δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 22 του περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμου.