ΜΕΡΟΣ I ΕΡΜΗΝΕΙΑ, ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Ερμηνεία

2. Στο Νόμο αυτό, εκτός αν από το κείμενο προκύπτει διαφορετική έννοια-

«ανεξάρτητος εξωτερικός αξιολογητής» σημαίνει οποιοδήποτε ανεξάρτητο πρόσωπο ή οργανισμό ο οποίος εξουσιοδοτείται ή καθορίζεται από τον εθνικό συντονιστή για να ασκεί τις λειτουργίες που καθορίζονται στο άρθρο 67∙

«ασυνόδευτος ανήλικος» σημαίνει οποιοδήποτε παιδί που εισέρχεται ή διαμένει στις ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές χωρίς να συνοδεύεται από ενήλικο πρόσωπο υπεύθυνο γι΄αυτό, σύμφωνα με το νόμο ή το έθιμο, και καθ΄ον χρόνο κανένα τέτοιο ενήλικο πρόσωπο δεν ασκεί στην πράξη την επιμέλειά του και περιλαμβάνει παιδί που βρέθηκε χωρίς συνοδεία, μετά την είσοδό του στις ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές

«βία» σημαίνει οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη ή συμπεριφορά με την οποία προκαλείται σωματική, σεξουαλική ή ψυχική βλάβη στο θύμα·

«διαδικασία» σημαίνει διαδικασία η οποία περιλαμβάνει, πέραν της ποινικής διαδικασίας, όλες τις επαφές που πραγματοποιεί το θύμα υπό την ιδιότητα του θύματος, με κάθε αρχή, δημόσια υπηρεσία ή οργάνωση υποστήριξης θυμάτων, σε σχέση με την υπόθεσή του, πριν, κατά ή μετά την ποινική διαδικασία·

«Διευθυντής» σημαίνει το Διευθυντή του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης του Υπουργείου Εσωτερικών·

«διωκτικές αρχές» σημαίνει το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ή/και την Αστυνομία∙

«εθνικός μηχανισμός αναφοράς» σημαίνει τον μηχανισμό συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων που εγκαθιδρύεται δυνάμει του άρθρου 38, για την αναγνώριση και προστασία των θυμάτων και την υλοποίηση των υποχρεώσεων που προβλέπει ο παρών Νόμος·

«Εθνικός Συντονιστής» σημαίνει τον Υπουργό Εσωτερικών ή το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών, ως εκπρόσωπό του, όπως έχει οριστεί δυνάμει της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου με Αρ. 61.961 και ημερομηνία 12.5.2005, ο οποίος ασκεί τις αρμοδιότητες που καθορίζονται στο άρθρο 66·

«εκμετάλλευση» περιλαμβάνει, την εκμετάλλευση της εκπόρνευσης άλλων ή άλλες μορφές σεξουαλικής εκμετάλλευσης περιλαμβανομένης της πορνογραφίας, την εκμετάλλευση της εργασίας ή των υπηρεσιών άλλων συμπεριλαμβανομένης της καταναγκαστικής εργασίας ή υπηρεσιών, της επαιτείας, της καταναγκαστικής πλανοδιοπώλησης και σε περίπτωση παιδιών, περιλαμβάνει επίσης τις χειρότερες μορφές εργασίας των παιδιών κατά την έννοια του περί της Σύμβασης για την Απαγόρευση των Χειρότερων Μορφών Εργασίας των Παιδιών και την Άμεση Δράση με Σκοπό την Εξάλειψή τους (Κυρωτικού) Νόμου του 2000, τη δουλεία ή άλλες πρακτικές παρεμφερείς προς τη δουλεία, την οικιακή δουλεία, την εκμετάλλευση εγκληματικών δραστηριοτήτων, την εκμετάλλευση προσώπου για πραγματοποίηση υιοθεσίας και την εκμετάλλευση προσώπου για αφαίρεση, αγοραπωλησία και διακίνηση ανθρωπίνων οργάνων ή άλλων βιολογικών ουσιών, ιστών ή εμβρύων∙

«εκμετάλλευση εγκληματικών δραστηριοτήτων» σημαίνει την εκμετάλλευση προσώπου για τη διάπραξη οποιουδήποτε ποινικού αδικήματος·

«εμπλεκόμενες υπηρεσίες» σημαίνει τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας, το Υπουργείο Εσωτερικών, το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης και την Υπηρεσία Ασύλου του Υπουργείου Εσωτερικών, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, την Αστυνομία, το Υπουργείο Εξωτερικών, τις προξενικές αρχές της Δημοκρατίας στο Εξωτερικό, το Υπουργείο Οικονομικών, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το Τμήμα Εργασίας, το Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων, τις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων και τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το Υπουργείο Υγείας και τις καθ΄ ύλην αρμόδιες υπηρεσίες του, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και τις καθ΄ ύλην αρμόδιες υπηρεσίες του∙

«εμπορία προσώπων» σημαίνει τη στρατολόγηση, πρόσληψη, μεταφορά, διακίνηση, υπόθαλψη ή παραλαβή ή στέγαση ή υποδοχή προσώπων, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής ή μεταβίβασης του ελέγχου ή/και της εξουσίας επί των προσώπων αυτών, μέσω απειλών ή χρήσης βίας ή άλλων μορφών εξαναγκασμού, απαγωγής, δόλου, εξαπάτησης, παραπλάνησης, κατάχρησης εξουσίας ή ευάλωτης θέσης ή προσφοράς ή παροχής ή λήψης πληρωμών ή ωφελημάτων ή απολαβών για εξασφάλιση της συγκατάθεσης προσώπου κατέχοντος εξουσίας επί ενός άλλου, με σκοπό την εκμετάλλευση αυτού∙ ο όρος «εμπορεύομαι πρόσωπο» τυγχάνει αντίστοιχης ερμηνείας·

«εξαναγκασμός» περιλαμβάνει:

(α) απειλές για σοβαρή βλάβη εναντίον οποιουδήποτε προσώπου ή της περιουσίας του ή για φυσικό περιορισμό οποιουδήποτε προσώπου∙

(β) οποιαδήποτε συμπεριφορά ή σχέδιο το οποίο στοχεύει στο να δημιουργήσει σε οποιοδήποτε πρόσωπο την εντύπωση ότι η παράλειψη εκτέλεσης μιας πράξης θα επιφέρει σοβαρή βλάβη εναντίον οποιουδήποτε προσώπου ή της περιουσίας του ή το φυσικό περιορισμό οποιουδήποτε προσώπου∙

(γ) κατάχρηση εξουσίας ή άλλης μορφής πίεσης εναντίον οποιουδήποτε προσώπου με στόχο την οικονομική του εξάρτηση ή υποτέλεια∙

(δ) κατάχρηση ή απειλούμενη κατάχρηση νομικών ή διοικητικών διαδικασιών αναφορικά με το καθεστώς οποιουδήποτε προσώπου∙

«εκπαιδευτικός» σημαίνει δάσκαλο ή καθηγητή της προδημοτικής, δημοτικής, μέσης και ανωτέρας εκπαίδευσης, ο οποίος δραστηριοποιείται στο δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα∙

«Ευρωπαίος πολίτης» σημαίνει κάθε πρόσωπο το οποίο έχει την ιθαγένεια κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και περιλαμβάνει πρόσωπα που έχουν την ιθαγένεια κράτους συμβαλλόμενου μέρους της Συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, η οποία υπογράφηκε στο Οπόρτο τη 2α Μαΐου 1992 και η οποία κυρώθηκε με τον περί της Συμφωνίας Συμμετοχής της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Εσθονίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Δημοκρατίας της Λετονίας, της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, της Δημοκρατίας της Μάλτας, της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, της Δημοκρατίας της Πολωνίας, της Δημοκρατίας της Σλοβενίας και της Σλοβακικής Δημοκρατίας στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και της Τελικής Πράξης (Κυρωτικό) Νόμο του 2004·

«ζήτηση» περιλαμβάνει:

(α) τον πελάτη, ο οποίος αναζητά και αγοράζει υπηρεσίες εμπορίας·

(β) το διακινητή των θυμάτων, ο οποίος στρατολογεί, εκπορνεύει ή εκμεταλλεύεται με άλλο τρόπο τα θύματα·

(γ) τον εργοδότη ο οποίος μισθώνει τις υπηρεσίες που αναγκάζονται να παρέχουν τα θύματα·

(δ) τον ιδιοκτήτη κέντρου ή άλλου χώρου διασκέδασης και αναψυχής όπου εκτίθενται τα θύματα σε εκμετάλλευση, και

(ε) άλλο πρόσωπο το οποίο εμπλέκεται με οποιοδήποτε τρόπο στην αλυσίδα εμπορίας.

«ηλεκτρονικό σύστημα» σημαίνει κάθε μέσο ή ομάδα διασυνδεδεμένων ή συναφών μέσων εκ των οποίων ένα ή περισσότερα, προβαίνουν σε αυτόματη επεξεργασία δεδομένων, σύμφωνα με συγκεκριμένο πρόγραμμα∙

«θύμα» σημαίνει το ενήλικο πρόσωπο ή το παιδί που υπέστη τη διαδικασία της εμπορίας, ή/και εκμετάλλευσης, άσχετα αν έχει υποστεί ζημιά από την τέλεση των αδικημάτων που περιλαμβάνονται στον παρόντα Νόμο, καθώς και το πρόσωπο που έχει υποστεί ζημιά συμπεριλαμβανομένης σωματικής και ψυχολογικής βλάβης ή οικονομικής απώλειας που προκαλείται απευθείας από τη διάπραξη των αδικημάτων που προβλέπονται στον παρόντα Νόμο∙

«κατάχρηση εξουσίας» περιλαμβάνει την περίπτωση που το θύμα βρίσκεται σε σχέση συγγένειας εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι τρίτου βαθμού με το πρόσωπο που διαπράττει τα ποινικά αδικήματα που προβλέπονται στον παρόντα Νόμο ή την περίπτωση που βρίσκεται σε οποιαδήποτε άλλη σχέση με το πρόσωπο αυτό, το οποίο λόγω της θέσης του ή της ιδιότητάς του ασκεί εξουσία ή επιρροή στο θύμα, περιλαμβανομένης της σχέσης με κηδεμόνα, εκπαιδευτικό, εργοδότη, υπεύθυνο οποιουδήποτε δημόσιου ιδρύματος το οποίο φιλοξενεί ή στο οποίο περιορίζονται ή κρατούνται πρόσωπα δυνάμει οποιουδήποτε νόμου ή απόφασης διοικητικών ή δικαστικών αρχών καθώς και με άλλα πρόσωπα με ανάλογη θέση ή ιδιότητα∙

«κατάχρηση ευάλωτης θέσης» σημαίνει την κατάσταση στην οποία το θύμα δεν έχει άλλη πραγματική ή παραδεκτή επιλογή από το να υποστεί ή να υποκύψει στη συγκεκριμένη κατάχρηση∙

«μεταφορέας» περιλαμβάνει την εταιρεία στην οποία ανήκει η διαχείριση, η εποπτεία ή η διεύθυνση μεταφορικών μέσων, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά ανθρώπων ή /και αγαθών έναντι αμοιβής ή/ και μίσθωσης∙

«μη κυβερνητικοί οργανισμοί» σημαίνει μη κερδοσκοπικές οργανώσεις δεόντως εγγεγραμμένες δυνάμει του περί Σωματείων και Ιδρυμάτων Νόμου του 1972, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται, οι οποίες δυνάμει του καταστατικού τους έχουν εντολή να δραστηριοποιούνται στους τομείς της εμπορίας και εκμετάλλευσης προσώπων ή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή των δικαιωμάτων των μεταναστών και προσφύγων ή των εργατικών δικαιωμάτων και οι οποίες παρέχουν οποιεσδήποτε υποστηρικτικές υπηρεσίες δωρεάν∙

«νομικό πρόσωπο» σημαίνει κάθε οντότητα με νομική προσωπικότητα η οποία αναγνωρίζεται ως τέτοια δυνάμει των σχετικών νόμων της Δημοκρατίας ή οποιασδήποτε άλλης σχετικής εφαρμοστέας νομοθεσίας, εξαιρουμένων των κρατικών υπηρεσιών ή άλλων οργανισμών δημοσίου δικαίου όταν ασκούν κρατική εξουσία και των δημόσιων διεθνών οργανισμών∙

«οπτικογράφηση» σημαίνει την καταγραφή με οποιαδήποτε συσκευή σε κινούμενες εικόνες αντικειμένων, γεγονότων, οργανισμών και προσώπων είτε αυτά ομιλούν ή κινούνται είτε όχι που μπορούν να αναπαραχθούν και παρουσιαστούν με τη χρήση οποιουδήποτε τεχνικού μέσου·

«παιδί» σημαίνει πρόσωπο ηλικίας κάτω των δεκαοκτώ ετών και περιλαμβάνει πρόσωπο ηλικίας μέχρι είκοσι ενός ετών, εφόσον κατά το χρόνο αναγνώρισής του ως θύμα, δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου, ήταν ηλικίας κάτω των δεκαοκτώ ετών∙

«παιδική πορνεία» σημαίνει τη χρησιμοποίηση παιδιού για σεξουαλικές πράξεις με την προσφορά χρημάτων ή άλλου είδους αμοιβής ή ανταλλάγματος ως πληρωμή ή υπόσχεση πληρωμής, προκειμένου το παιδί να συμμετάσχει σε σεξουαλικές πράξεις, ανεξάρτητα από το εάν η εν λόγω πληρωμή ή υπόσχεση πληρωμής ή το αντάλλαγμα δίνονται στο παιδί ή σε τρίτο∙

«ποινική διαδικασία» σημαίνει το στάδιο της διερεύνησης, δίωξης και εκδίκασης της υπόθεσης για οποιοδήποτε αδίκημα που προβλέπεται στο Μέρος ΙΙ του παρόντος Νόμου∙

«πολυθεματική συντονιστική ομάδα» σημαίνει την ομάδα που εγκαθιδρύεται δυνάμει του άρθρου 64 του παρόντος Νόμου∙

«πορνογραφία» σημαίνει την με οποιοδήποτε τρόπο οπτική ή οπτικοακουστική εγγραφή ή απεικόνιση οποιασδήποτε μορφής ή φύσης, πράξης ή ενέργειας με σεξουαλικό χαρακτήρα πάνω σε οποιοδήποτε πρόσωπο ή με τη συμμετοχή αυτού και «πορνογραφικό υλικό» θα ερμηνεύεται ανάλογα∙

«σεξουαλική εκμετάλλευση» περιλαμβάνει:

(α) τον εξαναγκασμό προσώπου σε πορνεία ή σε συμμετοχή σε πορνογραφικές παραστάσεις ή την κερδοσκοπία ή την καθʼ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευση προσώπου για παρόμοιους σκοπούς∙

(β) την εισαγωγή ή εξώθηση ή παρότρυνση ή στρατολόγηση ή οργάνωση ή κατεύθυνση προσώπου στην πορνεία ή σε συμμετοχή σε θεάματα πορνογραφίας ή σε συμμετοχή σε πράξεις με σεξουαλικό χαρακτήρα∙

(γ) τη σεξουαλική δραστηριότητα με πρόσωπο, όταν:

(i) γίνεται χρήση εξαναγκασμού, βίας ή απειλής,

(ii) γίνεται κατάχρηση αναγνωρισμένης θέσης εξουσίας ή επιρροής επί του προσώπου ή της κηδεμονίας ή της φύλαξης προσώπου∙

«σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιού» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και περιλαμβάνει την παιδική πορνογραφία, παιδική πορνεία, σεξουαλική δραστηριότητα με παιδί όταν προσφέρονται χρήματα ή άλλου είδους αμοιβές ή παροχές ως πληρωμή προκειμένου το παιδί να συμμετάσχει σε σεξουαλικές δραστηριότητες ή ανεξάρτητα αν προσφέρονται χρήματα ή άλλου είδους αμοιβές ή παροχές ως πληρωμή∙

«σοβαρή βλάβη» περιλαμβάνει τη σωματική ή οποιαδήποτε άλλη βλάβη κατά προσώπου, βλάβη στην οικογένεια και στους εξαρτώμενούς του, στην περιουσία του και στη φήμη του∙

«σωματική βλάβη» σημαίνει σωματική βλάβη, ασθένεια ή διαταραχή, είτε μόνιμη είτε προσωρινή∙

«υπήκοος τρίτης χώρας» σημαίνει πρόσωπο που δεν είναι Ευρωπαίος πολίτης·

«Υπουργός» σημαίνει τον Υπουργό Εσωτερικών.

Σκοπός του παρόντος Νόμου

3. Σκοπός του παρόντος Νόμου είναι η λήψη μέτρων για την πρόληψη, καταστολή και καταπολέμηση των αδικημάτων της εμπορίας, της εκμετάλλευσης και κακοποίησης προσώπων, η προστασία και η στήριξη των θυμάτων των εν λόγω αδικημάτων, η δημιουργία μηχανισμών ελέγχου και η προώθηση της διεθνούς συνεργασίας για την εφαρμογή των πιο πάνω μέτρων.

Αρχές επί των οποίων βασίζεται η εφαρμογή του παρόντος Νόμου

4.-(1) Η εφαρμογή του παρόντος Νόμου από οποιαδήποτε εμπλεκόμενη υπηρεσία και μη κυβερνητικό οργανισμό και ειδικότερα η απόλαυση των μέτρων για την προστασία και προώθηση των δικαιωμάτων των θυμάτων, διασφαλίζεται χωρίς διάκριση για οποιοδήποτε λόγο, περιλαμβανομένων του φύλου, της φυλής, του χρώματος, της γλώσσας, της θρησκείας, του πολιτικού ή άλλου φρονήματος, της εθνικής ή κοινωνικής καταγωγής, της ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, της γέννησης ή οποιουδήποτε άλλου καθεστώτος.

(2) Κάθε εμπλεκόμενη υπηρεσία και μη κυβερνητικός οργανισμός, κατά την εφαρμογή του παρόντος Νόμου διασφαλίζει το συμφέρον του παιδιού.

(3) Κατά την εφαρμογή του παρόντος Νόμου, ο Υπουργός ή/και ο Διευθυντής διασφαλίζουν την εφαρμογή της αρχής της απαγόρευσης της επαναπροώθησης, όπως αυτή κατοχυρώνεται στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για το Νομικό Καθεστώς των Προσφύγων και στον περί Προσφύγων Νόμο του 2000, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται.

Πεδίο εφαρμογής

5. Ο παρών Νόμος εφαρμόζεται για την πρόληψη, έρευνα και δίωξη των αδικημάτων που καθορίζονται στο Μέρος ΙΙ αυτού, καθώς επίσης και για την προστασία των θυμάτων τέτοιων αδικημάτων, όπου:

(α) Τέτοια αδικήματα είναι διεθνικά στη φύση τους και στα οποία υπάρχει ανάμειξη οργανωμένης εγκληματικής ομάδας κατά την έννοια του άρθρου 63Β του Ποινικού Κώδικα∙

(β) τέτοια αδικήματα είναι διεθνικά στη φύση τους χωρίς να υπάρχει ανάμειξη οργανωμένης εγκληματικής ομάδας κατά την πιο πάνω έννοια∙ ή

(γ) τέτοια αδικήματα δεν είναι διεθνικά στη φύση τους και ανεξάρτητα από το κατά πόσο υπάρχει ή όχι ανάμειξη οργανωμένης εγκληματικής ομάδας.