23.—(1) Για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου η αξία κάθε παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών προσδιορίζεται σύμφωνα με τις επόμενες διατάξεις του παρόντος άρθρου.
(2) Εάν -η παράδοση ή η παροχή πραγματοποιείται με χρηματική αντιπαροχή, ως αξία λαμβάνεται το ποσό εκείνο στο οποίο εάν προστεθεί ο επιβαλλόμενος φόρος θα ισούται με την αντιπαροχή:
Νοείται ότι η πιο πάνω αντιπαροχή προσαυξάνεται για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου με το ποσό οποιασδήποτε επιδότησης των αγαθών ή των υπηρεσιών ή άλλης παροχής που συνδέεται άμεσα με αυτή.
(3) Εάν η παράδοση ή η παροχή πραγματοποιείται χωρίς αντιπαροχή ή πραγματοποιείται με αντιπαροχή μη χρηματική ή αντιπαροχή μη εξ ολοκλήρου χρηματική, ως αξία λαμβάνεται η αξία της στην ελεύθερη αγορά.
(4) Εάν συγκεκριμένη χρηματική αντιπαροχή λήφθηκε-
(α) Εν μέρει για την παράδοση οποιωνδήποτε αγαθών ή και την παροχή οποιωνδήποτε υπηρεσιών, και
(β) εν μέρει για οποιαδήποτε άλλη αιτία,
τότε η παράδοση των αγαθών ή η παροχή των υπηρεσιών θεωρείται ότι πραγματοποιήθηκε για το μέρος εκείνο της αντιπαροχής το οποίο αποδίδεται δεόντως στην παράδοση των αγαθών ή την παροχή των υπηρεσιών.
(5) Για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου ως αξία στην ελεύθερη αγορά οποιασδήποτε παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών θεωρείται ότι είναι το ποσό το οποίο με την προσθήκη σ' αυτό του φόρου θα αναμενόταν εύλογα να καταβληθεί ως αντιπαροχή για την εν λόγω παράδοση ή παροχή από πρόσωπο του οποίου οι σχέσεις με οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο δεν είναι τέτοιας φύσεως ώστε να επηρεάσουν την εν λόγω αντιπαροχή.
(6) Σε περίπτωση κατά την οποία-
(α) Η αξία οποιασδήποτε παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών που πραγματοποιήθηκε ή παρασχέθηκε από ένα υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο με χρηματική αντιπαροχή είναι μικρότερη από την αξία της πιο πάνω παράδοσης ή παροχής στην ελεύθερη αγορά, και
(β) το πρόσωπο που πραγματοποιεί την παράδοση των αγαθών ή την παροχή των υπηρεσιών συνδέεται με το πρόσωπο προς το οποίο πραγματοποιείται η παράδοση ή η παροχή, και
(γ) εάν η παράδοση των αγαθών ή η παροχή των υπηρεσιών είναι φορολογητέα και το πρόσωπο προς το οποίο πραγματοποιείται η παράδοση των αγαθών ή η παροχή των υπηρεσιών δε δικαιούται, σύμφωνα με τα άρθρα 25 και 26 του παρόντος Νόμου, να πιστωθεί με ολόκληρο το φόρο που κατέβαλε,
τότε ο Έφορος μπορεί να εκδώσει οδηγία με την οποία να ορίζει, ότι ως αξία της πιο πάνω παράδοσης των αγαθών ή της παροχής των υπηρεσιών θα λαμβάνεται η αξία της στην ελεύθερη αγορά.
(7) Οποιαδήποτε οδηγία που εκδίδεται σύμφωνα με το εδάφιο (6) του παρόντος άρθρου πρέπει να γνωστοποιείται γραπτώς προς το πρόσωπο που πραγματοποιεί την παράδοση των αγαθών ή την παροχή των υπηρεσιών και εν πάση περιπτώσει η έκδοση της να πραγματοποιείται μέσα σε τέσσερα χρόνια από την ημέρα της παράδοσης των αγαθών ή της παροχής των υπηρεσιών.
(8) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (11), οποιαδήποτε οδηγία που γνωστοποιείται σε οποιοδήποτε πρόσωπο σύμφωνα με τα εδάφια (6) και (7) του παρόντος άρθρου σχετικά με οποιαδήποτε παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών που πραγματοποίησε, μπορεί να περιέχει και επιπρόσθετο όρο ότι ως αξία οποιασδήποτε παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών -
(α) Η οποία πραγματοποιείται από το εν λόγω πρόσωπο μετά τη γνωστοποίηση της οδηγίας ή μετά από οποιαδήποτε μεταγενέστερη ημερομηνία που θα καθορίζεται στη γνωστοποίηση, και
(β) εφόσο ικανοποιούνται οι όροι που αναφέρονται στις παραγράφους (α), (β) και (γ) του εδαφίου (6) του παρόντος άρθρου,
θα λογίζεται η αξία της στην ελεύθερη αγορά:
Νοείται ότι για τους σκοπούς του εδαφίου (6) του παρόντος άρθρου, ένα πρόσωπο θεωρείται ότι συνδέεται με άλλο πρόσωπο μόνο αν-
(α) Είναι αξιωματούχος ή μέλος του διοικητικού συμβουλίου της επιχείρησης του άλλου προσώπου- ή
(β) και τα δύο αναγνωρίζονται ότι αποτελούν νόμιμο συνεταιρισμό ή ότι ασκούν μαζί επιχείρηση ως συνεταίροι- ή
(γ) το ένα είναι εργοδοτούμενος του άλλου- ή
(δ) το ένα έχει στην κυριότητα του, ή ελέγχει ή κατέχει άμεσα ή έμμεσα ποσοστό 5% ή μεγαλύτερο των μετοχών ή μεριδίων του άλλου, με δικαίωμα ψήφου του ενός ή του άλλου- ή
(ε) το ένα ελέγχεται από το άλλο άμεσα ή έμμεσα· ή
(στ) και τα δύο ελέγχονται άμεσα ή έμμεσα από ένα τρίτο πρόσωπο· ή
(ζ) ελέγχουν από κοινού, άμεσα ή έμμεσα, ένα τρίτο πρόσωπο- ή
(η) είναι μέλη της ίδιας οικογένειας:
Νοείται περαιτέρω ότι, για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου ο όρος «οικογένεια» περιλαμβάνει-
(i) Τους συζύγους,
(ii) τους ανιόντες και κατιόντες πρώτου βαθμού κατευθείαν γραμμή,
(iii) τους αδελφούς και αδελφές (αμφιθαλείς και ετεροθαλείς),
(iv) τους ανιόντες και κατιόντες δεύτερου βαθμού, κατευθείαν γραμμή,
(ν) τους θείους, θείες, ανεψιούς ή ανεψιές,
(vi) τον πενθερό ή πενθερά και τους γαμβρούς ή νύμφες,
(vii) αντράδελφους ή αντράδελφες και γυναικάδελφους ή γυναικάδελφες.
(9) Σε περίπτωση κατά την οποία-
(α) Ολόκληρο ή μέρος της δραστηριότητας μιας επιχείρησης που ασκείται από ένα υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο συνίσταται στην παράδοση αγαθών σε ορισμένα πρόσωπα με σκοπό αυτά να πωληθούν λιανικώς από τα πρόσωπα αυτά ή από άλλους, και
(β) τα πρόσωπα αυτά δεν είναι υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα, τότε ο Έφορος μπορεί με σχετική γνωστοποίηση προς το υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο, να ορίσει ότι από την ημερομηνία που δόθηκε η γνωστοποίηση ή από οποιαδήποτε μεταγενέστερη ημερομηνία που θα ορίζεται στη γνωστοποίηση, ως αξία των πιο πάνω παραδόσεων θα λογίζεται η αξία τους στην ελεύθερη αγορά κατά τη λιανική τους πώληση.
(10) Το εδάφιο αυτό εφαρμόζεται στις περιπτώσεις όπου η παροχή υπηρεσιών συνίσταται στην προσφορά υπηρεσιών από ξενοδοχείο, πανδοχείο, οικοτροφείο ή παρόμοια καταλύματα ύπνου, ή διαμονής σε δωμάτια τα οποία διατίθενται για το σκοπό αυτό, ή για σκοπούς παροχής διατροφής, και-
(α) Η παροχή αυτή γίνεται σε φυσικό πρόσωπο για συνεχή περίοδο που υπερβαίνει τις τέσσερις (4) εβδομάδες, και
(β) καθ' όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου η διαμονή παρέχεται για χρήση από το πιο πάνω φυσικό πρόσωπο ή για χρήση από το ίδιο μαζί με ένα ή περισσότερα άλλα φυσικά πρόσωπα που διαμένουν μαζί του, χωρίς αυτά τα πρόσωπα να καταβάλλουν τα δικά τους έξοδα (είτε άμεσα είτε έμμεσα).
'Όπου το εδάφιο αυτό έχει εφαρμογή-
(α) Η αξία οποιουδήποτε μέρους της παροχής πέραν της περιόδου των τεσσάρων εβδομάδων, θα λαμβάνεται μειωμένη σε τέτοιο βαθμό ώστε η απομένουσα αξία να είναι αυτή που αντιστοιχεί σε διευκολύνσεις άλλες από εκείνες που σχετίζονται με το δικαίωμα της διαμονής, και
(β) η απομένουσα αξία δε θα είναι μικρότερη από είκοσι τοις εκατόν (20%) της συνολικής αξίας της παροχής πέραν των τεσσάρων εβδομάδων.
(11) Στην περίπτωση που εργοδότης πραγματοποιεί παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, με ή χωρίς αντιπαροχή, και που συνίσταται στην προμήθεια στους εργοδοτουμένους του-
(α) Φαγητών ή ποτών για σκοπούς διατροφής τους, ή
(β) διαμονής σε ξενοδοχεία ή παρόμοια μέρη, τότε-
(i) Εάν η παράδοση ή η παροχή πραγματοποιείται χωρίς αντιπαροχή, η αξία των πιο πάνω παραδόσεων ή παροχών θα λογίζεται ότι ισούται με το μηδέν, και
(ii) εάν οι παραδόσεις ή οι παροχές πραγματοποιούνται με αντιπαροχή εξ ολοκλήρου ή μερικώς χρηματική, η αξία καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψη μόνο το μέρος της αντιπαροχής που είναι χρηματική.
(12) Όταν η παράδοση αγαθών ή η παροχή υπηρεσιών πραγματοποιείται με χρηματική αντιπαροχή και με όρους που επιτρέπουν έκπτωση για «έγκαιρη πληρωμή», η αντιπαροχή για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου θα ισούται με το ποσό που απομένει αφού αφαιρεθεί η πιο πάνω έκπτωση, ανεξάρτητα εάν η πληρωμή έγινε σύμφωνα με τους πιο πάνω όρους:
Νοείται ότι οι πιο πάνω διατάξεις δεν εφαρμόζονται εάν οι όροι περιλαμβάνουν και ρύθμιση για πληρωμή με δόσεις.
(13) Στις περιπτώσεις παράδοσης αγαθών που θεωρούνται ως φορολογητέες παραδόσεις με βάση-
(α) Κανονισμούς που εκδίδονται από το Υπουργικό Συμβούλιο σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (16) του άρθρου 6 του παρόντος Νόμου, ή
(β) το εδάφιο (6) του άρθρου 6 του παρόντος Νόμου (αλλά χωρίς αντιπαροχή), ή
(γ) το εδάφιο (11) του άρθρου 6 του παρόντος Νόμου,
ως αξία των παραδόσεων λογίζεται το κόστος των αγαθών στο πρόσωπο που πραγματοποιεί την παράδοση, εκτός των περιπτώσεων που τυγχάνει εφαρμογής το εδάφιο (11) του παρόντος άρθρου.
(14) Στις περιπτώσεις παροχής υπηρεσιών που θεωρούνται φορολογητέες παροχές με βάση-
(α) Κανονισμούς που εκδίδονται από το Υπουργικό Συμβούλιο σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (15) του άρθρου 6 του παρόντος Νόμου, ή
(β) το εδάφιο (8) του άρθρου 6 του παρόντος Νόμου (αλλά χωρίς αντιπαροχή),
ως αξία της παροχής λογίζεται το συνολικό της κόστος στο πρόσωπο που παρέχει τις υπηρεσίες, εκτός των περιπτώσεων που τυγχάνει εφαρμογής το εδάφιο (11) του παρόντος άρθρου.
(15) Όταν οποιοδήποτε ποσό σχετικό με τον καθορισμό της αξίας είναι εκφρασμένο σε ξένο νόμισμα, αυτό θα μετατρέπεται σε Κυπριακές λίρες, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Τελωνείων και Φόρων Καταναλώσεως Νόμου, και σχετικά με την παράδοση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών το χρονικό σημείο για τον καθορισμό της αξίας και της τιμής συναλλάγματος είναι ο χρόνος της παράδοσης των αγαθών ή της παροχής των υπηρεσιών.
(16) Στην παράδοση εφημερίδων και περιοδικών που ενεργούν οι εκδοτικές και εισαγωγικές επιχειρήσεις ως φορολογητέα αξία θα λαμβάνεται η τιμή παράδοσης αυτών χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας, μετά την αφαίρεση της προμήθειας που χορηγείται στα πρακτορεία διανομής.
(17) Ανεξαρτήτως των διατάξεων του παρόντος άρθρου το Υπουργικό Συμβούλιο μπορεί να εκδώσει κανονισμούς, οι πρόνοιες των οποίων να ρυθμίζουν θέματα που αφορούν την αξία, τη μέθοδο και τη διαδικασία προσδιορισμού της αξίας ειδικών περιπτώσεων παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών.