ΜΕΡΟΣ V ΔΙΑΘΕΣΗ ΓΑΜΕΤΩΝ
Αριθμός μεταφερόμενων ωαρίων και εμβρύων

28.-(1) Ο αριθμός των εμβρύων τα οποία δύναται να μεταφερθούν στην ενδομήτρια κοιλότητα σε περίπτωση εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι ο ακόλουθος:

(α) Ένα (1) έμβρυο για γυναίκες ηλικίας κάτω των τριάντα εννέα (39) ετών για τους πρώτους δύο (2) κύκλους και δύο (2) έμβρυα για κάθε επόμενο κύκλο∙ και

(β) έως δύο (2) έμβρυα για γυναίκες ηλικίας τριάντα εννέα (39) ετών και άνω.

(2) Πρόσωπο, το οποίο παραβιάζει τις διατάξεις του παρόντος άρθρου διαπράττει ποινικό αδίκημα και σε περίπτωση καταδίκης του υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα δύο (2) χρόνια ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις εκατό χιλιάδες ευρώ (€100.000) ή και στις δύο αυτές ποινές.

Κρυοσυντήρηση γενετικού υλικού ενηλίκων

29.-(1)Τηρουμένων των διατάξεων του περί Προτύπων Ποιότητας και Ασφάλειας (Δωρεά, Προμήθεια, Έλεγχος, Επεξεργασία, Συντήρηση, Αποθήκευση και Διανομή) Ανθρώπινων Ιστών και Κυττάρων Νόμου, η κρυοσυντήρηση γαμετών και εμβρύων εφαρμόζεται για τη διαφύλαξη και τη μελλοντική χρήση τους σε μεθόδους Ι.Υ.Α.

(2) Η διάρκεια της κρυοσυντήρησης καθορίζεται, κατ’ ανώτατο όριο ως εξής:

(α) Σπέρμα και ορχικός ιστός:

(i) Αν το σπέρμα έχει κατατεθεί από δότη, για περίοδο μέχρι δέκα (10) ετών·

(ii) αν το σπέρμα ή ο ορχικός ιστός έχει κατατεθεί από άτομο μόνο για μελλοντική προσωπική χρήση στο πλαίσιο εφαρμογής μεθόδων Ι.Υ.Α., για περίοδο μέχρι δέκα (10) ετών.

(β) Ωάρια και ωοθηκικός ιστός:

(i) αν το ωάριο έχει κατατεθεί από δότρια, για περίοδο μέχρι δέκα (10) ετών·

(ii) αν το ωάριο ή/και ο ωοθηκικός ιστός έχει κατατεθεί μόνο για μελλοντική προσωπική χρήση στο πλαίσιο εφαρμογής μεθόδων Ι.Υ.Α., για περίοδο μέχρι δέκα (10) ετών.

(γ) Έμβρυα τα οποία δημιουργήθηκαν από ζευγάρι στα πλαίσια εφαρμογής των μεθόδων Ι.Υ.Α. για προσωπική χρήση, για περίοδο μέχρι δέκα (10) ετών·

(3) Μονάδες οι οποίες λειτουργούσαν ως κέντρα Ι.Υ.Α. πριν από την έναρξη της ισχύος του παρόντος Νόμου και είχαν στη φύλαξή τους με τη μέθοδο της κρυοσυντήρησης γαμέτες και έμβρυα συνεχίζουν τη φύλαξή τους για περίοδο μέχρι δέκα (10) ετών από την έναρξη της ισχύος του παρόντος Νόμου στις περίπτωσεις που υπάρχει η αναγκαία προς τούτο γραπτή συμφωνία των κέντρων Ι.Υ.Α. με τους ενδιαφερομένους:

Νοείται ότι, το Συμβούλιο δύναται να αναπροσαρμόζει την επιτρεπόμενη διάρκεια της περιόδου κρυοσυντήρησης λαμβάνοντας υπόψη επιστημονικές, κοινωνικές ή άλλες αλλαγές, με την έκδοση σχετικού Πρωτοκόλλου.

(4)(α) Η διάρκεια της περιόδου κρυοσυντήρησης γαμετών που καθορίζεται στις υποπαραγράφους (ii) των παραγράφων (α) και (β) του εδαφίου (2), δύναται να παρατείνεται εκ νέου, για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από δέκα (10) χρόνια, με έγγραφη αίτηση των ατόμων που τα έχουν καταθέσει για προσωπική μελλοντική χρήση προς το σχετικό ίδρυμα ιστών, το οποίο είναι αδειοδοτημένο με βάση τον περί Προτύπων Ποιότητας και Ασφάλειας (Δωρεά, Προμήθεια, Έλεγχος, Επεξεργασία, Συντήρηση, Αποθήκευση και Διανομή) Ανθρώπινων Ιστών, Κυττάρων και Παράγωγων Προϊόντων Νόμο.

(β) Μετά την υποβολή της προβλεπόμενης στην παράγραφο (α) του εδαφίου (4) έγγραφης αίτησης προς το ίδρυμα, αυτό υποβάλλει το σχετικό αίτημα στο Συμβούλιο για λήψη απόφασης.

(5) Η διάρκεια κρυοσυντήρησης εμβρύων που καθορίζεται στην παράγραφο (γ) του εδαφίου (2) δύναται να παραταθεί μία φορά για άλλα πέντε (5) έτη και για την παράταση της διάρκειας φύλαξης απαιτείται κοινή έγγραφη αίτηση του ζευγαριού για χρήση του οποίου δημιουργήθηκε το έμβρυο προς το ίδρυμα ιστών:

Νοείται ότι, σε περίπτωση που το ζευγάρι για το οποίο δημιουργήθηκαν τα έμβρυα επιθυμεί να τερματίσει την κρυοσυντήρηση αυτών των εμβρύων προβαίνει από κοινού σε γραπτή δήλωσή του προς το ίδρυμα ιστών που τα κρυοσυντηρεί, με κοινοποίηση στο Συμβούλιο.

(6) Η δημιουργία εμβρύων στο πλαίσιο νέου κύκλου θεραπείας δεν επιτρέπεται προ της εξαντλήσεως των υπαρχόντων εμβρύων, εφόσον ο αριθμός αυτών είναι επαρκής και αυτά πληρούν τις επιστημονικές και ποιοτικές προδιαγραφές που καθορίζει το Συμβούλιο σε Πρωτόκολλο.

(7) Τηρουμένων των περιορισμών που προβλέπονται στο άρθρο 9 του περί Προτύπων Ποιότητας και Ασφάλειας (Δωρεά, Προμήθεια, Έλεγχος, Επεξεργασία, Συντήρηση, Αποθήκευση και Διανομή) Ανθρώπινων Ιστών και Κυττάρων Νόμου και επεκτεινομένων αυτών στις περιπτώσεις δημιουργίας εμβρύων in vitro, η κρυοσυντήρηση γαμετών και εμβρύων πραγματοποιείται μόνο κατόπιν έγγραφης συγκατάθεσης των προσώπων που τα καταθέτουν:

Νοείται ότι, σε περίπτωση που τα πρόσωπα αυτά αποτελούν ζευγάρι, απαιτείται η έγγραφη συγκατάθεση και των δυο συζύγων ή συντρόφων ανάλογα με την περίπτωση.

(8) Στην περίπτωση ζευγαριού, η χρήση κρυοσυντηρημένων εμβρύων επιτρέπεται για περίοδο από έξι (6) μέχρι δεκαοκτώ (18) μήνες μετά τον θάνατο ενός εκ των δύο συζύγων, νοουμένου ότι-

(α) υπάρχει γραπτή συγκατάθεση του συζύγου που απεβίωσε, η οποία είχε δοθεί πριν από τον θάνατό του∙ και

(β) λαμβάνεται σχετική έγκριση από το Συμβούλιο.

(8Α) Η μεταθανάτια χρήση γαμετών απαγορεύεται.

(9) Πρόσωπο, το οποίο παραβιάζει τις διατάξεις του παρόντος άρθρου διαπράττει ποινικό αδίκημα και σε περίπτωση καταδίκης του υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα επτά (7) χρόνια ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις εκατόν πενήντα χιλιάδες ευρώ (€150.000) ή και στις δύο αυτές ποινές.

(10) Σε περίπτωση που το Συμβούλιο διαπιστώσει ότι Μ.Ι.Υ.Α., παραβιάζει τις διατάξεις του παρόντος άρθρου επιβάλλει σε αυτή διοικητικό πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τις εκατόν χιλιάδες ευρώ (€100.000).

Κρυοσυντήρηση γενετικού υλικού ανηλίκων

30.-(1) Η κρυοσυντήρηση γαμετών προερχόμενων από ανήλικα πρόσωπα επιτρέπεται μόνο για αποδεδειγμένα ιατρικούς σκοπούς και μόνο για αυτόλογη χρήση και μετά από πλήρη ενημέρωση η οποία γίνεται κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στην ηλικία και το βαθμό ωριμότητας του παιδιού, όπως καθορίζεται σε Κανονισμούς και στην περίπτωση αυτή απαιτείται η τήρηση των ακόλουθων όρων:

(α) Η λήψη της γραπτής συγκατάθεσης του ανήλικου προσώπου ηλικίας δεκαπέντε (15) ετών και άνω ως η πρωταρχική συγκατάθεση που πρέπει να δίνεται, πριν την παραχώρηση συγκατάθεσης από τους γονείς και ανεξάρτητα από αυτήν·

(β) η εξασφάλιση της έγγραφης συγκατάθεσης και των δύο γονέων έστω και αν μόνον ο ένας εκ των δύο έχει την επιμέλεια του ανηλίκου∙

(γ) η εξασφάλιση ψυχολογικής υποστήριξης του ανηλίκου από ψυχολόγο, ο οποίος εκδίδει ανάλογη βεβαίωση ότι ο ανήλικος έλαβε την αναγκαία ψυχολογική υποστήριξη πριν από τη λήψη των γαμετών:

Νοείται ότι, ανεξάρτητα από τις πιο πάνω διατάξεις ψυχολογική στήριξη από ψυχολόγο προς το παιδί, παρέχεται καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας καθώς και μετά τη λήψη των γαμετών·

(δ) για τα ανήλικα πρόσωπα ηλικίας κάτω των δεκαπέντε (15) ετών, λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η γνώμη του παιδιού ως αποφασιστικού παράγοντα, η δε σημασία της γνώμης του αυξάνεται ανάλογα με την ηλικία ή/και το βαθμό ωριμότητάς του πριν την παραχώρηση συγκατάθεσης από τους γονείς, αλλά και ανεξάρτητα από αυτή·

(ε) σε περίπτωση που η βούληση του ανήλικου προσώπου άνω των δεκαπέντε (15) ετών διαφέρει από αυτή των γονέων του, τότε υπερισχύει η άποψη του παιδιού, εκτός εάν οι ικανότητες του παιδιού και ο βαθμός ωριμότητάς του δεν είναι τέτοια που αντικειμενικά να διασφαλίζουν το συμφέρον του:

Νοείται ότι, το κατά πόσο οι ικανότητες του παιδιού και ο βαθμός ωριμότητάς του είναι τέτοια που αντικειμενικά να διασφαλίζουν το συμφέρον του κρίνεται κατά περίπτωση από τον ψυχολόγο που παρέχει την ψυχολογική υποστήριξη και ο οποίος υποβάλλει σχετική έκθεση στο Συμβούλιο·

(στ) Σε περίπτωση που η βούληση του ανήλικου προσώπου ηλικίας κάτω των δεκαπέντε (15) ετών διαφέρει από αυτή των γονέων του και οι ικανότητες του παιδιού και ο βαθμός ωριμότητάς του είναι τέτοια που αντικειμενικά να διασφαλίζουν το συμφέρον του, τότε η απόφαση λαμβάνεται από το Συμβούλιο, στο οποίο το παιδί έχει το δικαίωμα να εκφράσει τις απόψεις του.

(ζ) Η συγκατάθεση των προσώπων που αναφέρονται στο εδάφιο (1) δίδεται ύστερα από λεπτομερή ενημέρωσή τους και τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 9 του περί Προτύπων Ποιότητας και Ασφάλειας (Δωρεά, Προμήθεια, Έλεγχος, Επεξεργασία, Συντήρηση, Αποθήκευση και Διανομή) Ανθρώπινων Ιστών και Κυττάρων Νόμου και οπωσδήποτε πριν από την έναρξη του κύκλου θεραπείας. στην έγγραφη συγκατάθεσή τους, τα εν λόγω πρόσωπα οφείλουν να δηλώσουν τον τρόπο διαχείρισης των κρυοσυντηρημένων γαμετών και των εμβρύων όπως προβλέπεται στο εδάφιο (1) του άρθρου 29.

(2) Οι πρόνοιες των εδαφίων (1) έως (4) του άρθρου 29 εφαρμόζονται και στην περίπτωση της κρυοσυντήρησης γενετικού υλικού ανηλίκων.

(3) Πρόσωπο, το οποίο παραβιάζει τις διατάξεις του παρόντος άρθρου διαπράττει ποινικό αδίκημα και σε περίπτωση καταδίκης του υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα επτά (7) χρόνια ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις εκατόν πενήντα χιλιάδες ευρώ (€150.000) ή και στις δύο αυτές ποινές.

(4) Σε περίπτωση που το Συμβούλιο διαπιστώσει ότι Μ.Ι.Υ.Α., παραβιάζει τις διατάξεις του παρόντος άρθρου επιβάλλει σε αυτή διοικητικό πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τις εκατόν χιλιάδες ευρώ (€100.000).

Δήλωση προσώπων για διαχείριση γαμέτη και εμβρύων

31.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων του περί Προτύπων Ποιότητας και Ασφάλειας (Δωρεά, Προμήθεια, Έλεγχος, Επεξεργασία, Συντήρηση, Αποθήκευση και Διανομή) Ανθρωπίνων Ιστών, Κυττάρων και Παράγωγων Προϊόντων Νόμου, το ζευγάρι ή η μονήρης γυναίκα που προσφεύγουν σε Ι.Υ.Α., αφού ενημερωθούν πλήρως για τις νομικές και κοινωνικές συνέπειες σε σχέση με τη διαχείριση πλεοναζόντων εμβρύων, δηλώνουν από κοινού ως ζευγάρι ή ατομικά ως μονήρης γυναίκα, ενυπόγραφα στον ιατρό ή τον υπεύθυνο της Μ.Ι.Υ.Α. πριν από την έναρξη της σχετικής διαδικασίας, κατά πόσο επιθυμούν τα κρυοσυντηρημένα έμβρυα που δεν θα χρησιμεύσουν για τεκνοποίηση, μετά την πάροδο του μέγιστου χρόνου κρυοσυντήρησης που θα συμφωνηθεί, σύμφωνα με το άρθρο 29-

(α) να καταστραφούν· ή

(β) να γίνουν δωρεά στο εξωτερικό χωρίς καμία ανταλλαγή:

Νοείται ότι, το Συμβούλιο δύναται να προβεί στην προβλεπόμενη στις παραγράφους (α) και (β) διαχείριση των εμβρύων σε περίπτωση κατά την οποία-

(α) το ζευγάρι ή η μονήρης γυναίκα δεν τηρεί το Συμβόλαιο ή τους όρους που έχει συμφωνήσει με τη Μ.Ι.Υ.Α. για τα έμβρυα· ή

(β) το ζευγάρι ή η μονήρης γυναίκα δεν συμμορφώνεται με τις οικονομικές του υποχρεώσεις προς τη Μ.Ι.Υ.Α. στο χρονικό διάστημα των έξι (6) μηνών μετά τη λήξη της περιόδου κρυοσυντήρησής τους.

(2) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (5) του άρθρου 18 σε περίπτωση ασυμφωνίας των ζευγαριών το Συμβούλιο αναλαμβάνει με απόφασή του τη διαχείριση των εμβρύων:

Νοείται ότι, σε περίπτωση που τέτοια ασυμφωνία διαρκεί πέρα των δυο (2) ετών, το Συμβούλιο αποφασίζει τη διάθεσή τους, σύμφωνα με τις παραγράφους (α) και (β) του εδαφίου (1).

Διάθεση γαμετών και εμβρύων

32.-(1)Επιτρέπεται η διάθεση γαμετών και εμβρύων με σκοπό την υποβοήθηση στην απόκτηση τέκνου με μεθόδους Ι.Υ.Α.

(2) Απαγορεύεται έναντι αμοιβής οποιαδήποτε διάθεση ή αγορά ή χρήση γαμετών και εμβρύων προερχόμενων από δότη.

(3) Για τους σκοπούς του άρθρου αυτού, αμοιβή δεν συνιστά η καταβολή των δαπανών που είναι απαραίτητες για τη λήψη και την κρυοσυντήρηση των γαμετών και οι οποίες περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

(α) Τις ιατρικές, εργαστηριακές και νοσηλευτικές δαπάνες πριν, κατά και μετά τη λήψη των γαμετών∙

(β) τα έξοδα της μετακίνησης, διαμονής και διατροφής του δότη∙ και

(γ) κάθε απώλεια εσόδων του δότη εξαιτίας της αποχής του από την εργασία του, τα οποία αποδεδειγμένα στερήθηκε για την προετοιμασία και πραγματοποίηση της λήψης των γαμετών.

(4) Πρόσωπο, το οποίο παραβιάζει τις διατάξεις του παρόντος άρθρου και/ή ενεργεί κατά τρόπο που να ωθεί στην παραβίαση των εν λόγω διατάξεων, διαπράττει ποινικό αδίκημα και σε περίπτωση καταδίκης του υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα επτά (7) χρόνια ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις εκατόν πενήντα χιλιάδες ευρώ (€150.000) ή και στις δύο αυτές ποινές.

(5) Σε περίπτωση που το Συμβούλιο διαπιστώσει ότι πρόσωπο, παραβιάζει τις διατάξεις του παρόντος άρθρου και/ή ενεργεί κατά τρόπο που να ωθεί άλλο πρόσωπο στην παραβίαση των διατάξεων του παρόντος άρθρου, επιβάλλει σε αυτό διοικητικό πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τις εκατόν χιλιάδες ευρώ (€100.000).

(6) Μ.Ι.Υ.Α. τηρεί λεπτομερές μητρώο και αποδείξεις για τα ποσά που καταβάλλει στους δότες γαμετών όπως αυτά καθορίζονται στο εδάφιο (3) και είναι διαθέσιμα από τη Μ.Ι.Υ.Α. για έλεγχο από τους επιθεωρητές.

(7) Η διάθεση γαμέτη διενεργείται αφού προηγηθεί η συγκατάθεση του δότη στον ορισμένο από το Συμβούλιο τύπο. Σε περίπτωση που οι δότες είναι έγγαμοι απαιτείται και η έγγραφη συγκατάθεση του/της συζύγου.

(8) Η διάθεση γαμετών είναι ελεύθερα ανακλητή πριν τη χρησιμοποίηση των γαμετών και στην περίπτωση αυτή οι δότες υποχρεούνται να δηλώνουν εγγράφως κατά πόσο επιθυμούν, οι γαμέτες-

(α) Να χρησιμοποιηθούν από τους ιδίους, οπότε υποχρεούνται να καλύψουν τις σχετικές δαπάνες∙ ή

(β) να καταστραφούν.

(9) Το Συμβούλιο είναι υπεύθυνο για τον καθορισμό και την αναπροσαρμογή του ανώτατου ορίου αποζημίωσης ανά δότη ή δότρια λαμβανομένου υπόψη του βιοτικού επιπέδου και του κόστους ζωής στη Δημοκρατία, καθώς και του ύψους κατ’ αναλογίαν καταβαλλόμενων αποζημιώσεων σε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.