ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι - Γενικό Σύστημα Αναγνώρισης των Τίτλων Εκπαίδευσης
Πεδίο εφαρμογής

14.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (2), το παρόν Κεφάλαιο εφαρμόζεται σε όλα τα κατοχυρωμένα επαγγέλματα εκτός από τα επαγγέλματα που εμπίπτουν στις διατάξεις του Κεφαλαίου ΙΙ.

(2) Επιπρόσθετα από τις περιπτώσεις που αναφέρονται στο εδάφιο (1), το παρόν Κεφάλαιο εφαρμόζεται επίσης στις περιπτώσεις στις οποίες ο αιτητής, για συγκεκριμένους και εξαιρετικούς λόγους δεν πληροί τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στο Κεφάλαιο ΙΙ του παρόντος Νόμου ή σε σχετικές με την ελευθερία εγκατάστασης διατάξεις που περιλαμβάνονται σε άλλους νόμους και κανονισμούς που μεταφέρουν στην εγχώρια έννομη τάξη διατάξεις κοινοτικών οδηγιών.

Επίπεδα προσόντων

15. Για σκοπούς εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 17 και του εδαφίου (8) του άρθρου 18, ορίζονται τα ακόλουθα επίπεδα επαγγελματικών προσόντων:

(α) βεβαίωση επάρκειας που χορηγείται από αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής, η οποία έχει οριστεί σύμφωνα με τις νομοθετικές, κανονιστικές ή διοικητικές διατάξεις του εν λόγω κράτους, βάσει:

(i) είτε εκπαίδευσης που δεν αποτελεί μέρος πιστοποιητικού ή διπλώματος κατά την έννοια των παραγράφων (β), (γ), (δ) ή (ε) ή ειδικής εξέτασης χωρίς προηγούμενη εκπαίδευση, ή της άσκησης του επαγγέλματος σε ένα κράτος μέλος με πλήρη απασχόληση επί τρία συναπτά έτη ή επί ισοδύναμο χρονικό διάστημα με μειωμένο ωράριο, κατά την τελευταία δεκαετία·

(ii) είτε γενικής πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που πιστοποιεί ότι ο κάτοχός της έχει αποκτήσει γενικές γνώσεις·

(β) πιστοποιητικό που βεβαιώνει επιτυχή ολοκλήρωση κύκλου σπουδών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης:

(i) είτε γενικής εκπαίδευσης, συμπληρωμένου με κύκλο σπουδών ή επαγγελματικής εκπαίδευσης άλλον από εκείνους περί των οποίων η παράγραφος (γ) ή/και με την επιπλέον αυτού του κύκλου σπουδών απαιτούμενη πρακτική άσκηση ή άσκηση του επαγγέλματος·

(ii) είτε τεχνικής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης, συμπληρωμένου ενδεχομένως με κύκλο σπουδών ή επαγγελματικής εκπαίδευσης από εκείνους περί των οποίων το στοιχείο (i) ή/και με την επιπλέον αυτού του κύκλου σπουδών απαιτούμενη πρακτική άσκηση ή άσκηση του επαγγέλματος·

(γ) δίπλωμα που πιστοποιεί ότι ολοκληρώθηκε επιτυχώς:

(i) είτε εκπαίδευση μεταδευτεροβάθμιου επιπέδου, εκτός από την αναφερόμενη στις παραγράφους (δ) και (ε), διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους ή ισοδύναμης διάρκειας υπό καθεστώς μερικής παρακολούθησης, προϋπόθεση πρόσβασης στην οποία αποτελεί κατά κανόνα, μεταξύ άλλων, η ολοκλήρωση του κύκλου δευτεροβάθμιων σπουδών που απαιτείται για την πρόσβαση στην ανώτατη ή ανώτερη εκπαίδευση ή την ολοκλήρωση ισοδύναμης σχολικής εκπαίδευσης στο δεύτερο δευτεροβάθμιο επίπεδο, καθώς και την ενδεχομένως απαιτούμενη επιπλέον αυτού του κύκλου μεταδευτεροβάθμιων σπουδών επαγγελματική κατάρτιση·

(ii) είτε νομοθετικά ρυθμιζόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση ή, στην περίπτωση νομοθετικά ρυθμιζόμενων επαγγελμάτων, κύκλος επαγγελματικής εκπαίδευσης με ειδική διάρθρωση, με ικανότητες που υπερβαίνουν τις προβλεπόμενες για το επίπεδο β, ισότιμος με το επίπεδο εκπαίδευσης που αναφέρεται στην υποπαράγραφο (i), εφόσον η εν λόγω εκπαίδευση παρέχει συγκρίσιμο επαγγελματικό επίπεδο και προετοιμάζει για την ανάληψη ανάλογου επιπέδου ευθυνών και καθηκόντων, με την προϋπόθεση ότι το δίπλωμα συνοδεύεται από πιστοποιητικό του κράτους μέλους καταγωγής·

(δ) δίπλωμα που βεβαιώνει ότι ο κάτοχος έχει ολοκληρώσει επιτυχώς εκπαίδευση μεταδευτεροβάθμιου επιπέδου, διάρκειας τουλάχιστον τριών (3) και όχι άνω των τεσσάρων (4) ετών ή ισοδύναμης διάρκειας υπό καθεστώς μερικής παρακολούθησης, το οποίο μπορεί επιπλέον να εκφράζεται με αντίστοιχο αριθμό μονάδων ECTS, σε πανεπιστήμιο ή ίδρυμα ανώτερης εκπαίδευσης ή σε άλλο ίδρυμα του αυτού εκπαιδευτικού επιπέδου, και, όπου κρίνεται κατάλληλο, την επιτυχή ολοκλήρωση της επαγγελματικής κατάρτισης που απαιτείται συμπληρωματικά προς τον εν λόγω κύκλο μεταδευτεροβάθμιων σπουδών·

(ε) δίπλωμα που πιστοποιεί ότι ο κάτοχος ολοκλήρωσε επιτυχώς κύκλο μεταδευτεροβάθμιων σπουδών ελάχιστης διάρκειας τεσσάρων (4) ετών ή ισοδύναμης διάρκειας υπό καθεστώς μερικής παρακολούθησης, το οποίο μπορεί επιπλέον να εκφράζεται με αντίστοιχο αριθμό μονάδων ECTS, σε πανεπιστήμιο ή ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα ή σε άλλο ίδρυμα ανάλογου επιπέδου και, όπου κρίνεται κατάλληλο, την επιτυχή ολοκλήρωση της επαγγελματικής κατάρτισης που απαιτείται συμπληρωματικά προς τον εν λόγω κύκλο μεταδευτεροβάθμιων σπουδών.

Εξομοιούμενη εκπαίδευση

16.-(1) Κάθε τίτλος εκπαίδευσης ή σύνολο τίτλων εκπαίδευσης που χορηγήθηκε από αρμόδια αρχή κράτους μέλους, εφόσον πιστοποιεί επιτυχή ολοκλήρωση εκπαίδευσης εντός της Ένωσης, υπό καθεστώς πλήρους ή μερικής παρακολούθησης, εντός ή εκτός πλαισίου επίσημων προγραμμάτων, που έχει αναγνωριστεί από το εν λόγω κράτος μέλος ως ισοδύναμου επιπέδου και παρέχει στον κάτοχό του τα ίδια δικαιώματα ανάληψης ή άσκησης επαγγέλματος, ή προετοιμάζει για την άσκηση του επαγγέλματος εξομοιώνεται προς τίτλο εκπαίδευσης που πιστοποιεί εκπαίδευση του άρθρου 15 περιλαμβανομένου του υπό καθορισμό επιπέδου.

(2) Εξομοιώνεται προς αυτόν τον τίτλο εκπαίδευσης, υπό τους ίδιους όρους με τους προβλεπόμενους στο εδάφιο (1), κάθε επαγγελματικό προσόν που, χωρίς να πληροί τις απαιτήσεις που ορίζονται στις νομοθετικές, κανονιστικές ή διοικητικές διατάξεις του κράτους μέλους καταγωγής σχετικά με την ανάληψη ή την άσκηση ενός επαγγέλματος, παρέχει στον κάτοχό του κεκτημένα δικαιώματα δυνάμει των εν λόγω διατάξεων. Αυτό εφαρμόζεται ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που το κράτος μέλος καταγωγής αυξήσει το επίπεδο εκπαίδευσης που απαιτείται για την εισδοχή σε επάγγελμα και την άσκησή του και εάν κάποιος που έχει παλαιότερα εκπαιδευθεί κατά τρόπον που δεν ικανοποιεί τις νέες απαιτήσεις, απολαμβάνει κεκτημένα δικαιώματα λόγω εθνικών νομοθετικών, κανονιστικών ή διοικητικών διατάξεων:

Νοείται ότι, στην περίπτωση αυτή η παλαιότερη εκπαίδευση θεωρείται από το αρμόδιο όργανο, για τους σκοπούς της εφαρμογής του άρθρου 17, αντίστοιχη με το επίπεδο της νέας εκπαίδευσης.

Προϋποθέσεις αναγνώρισης

17.-(1)(α) Εάν στη Δημοκρατία απαιτείται για την ανάληψη ή την άσκηση νομοθετικά ρυθμιζόμενου επαγγέλματος η κατοχή συγκεκριμένων επαγγελματικών προσόντων, το αρμόδιο όργανο παρέχει τη δυνατότητα ανάληψης του οικείου επαγγέλματος και της άσκησής του, υπό τους ίδιους όρους με εκείνους που ισχύουν για τους πολίτες της Δημοκρατίας, στους αιτούντες που είναι κάτοχοι της βεβαίωσης επάρκειας ή του τίτλου εκπαίδευσης που αναφέρεται στο άρθρο 15 και απαιτείται από άλλο κράτος μέλος για την ανάληψη ή την άσκηση του ίδιου επαγγέλματος στην επικράτειά του.

(β) Οι βεβαιώσεις επάρκειας ή οι τίτλοι εκπαίδευσης εκδίδονται από αρμόδια αρχή κράτους μέλους, στην οποία έχει ανατεθεί αυτή η αρμοδιότητα σύμφωνα με τη νομοθεσία, τις κανονιστικές ή διοικητικές διατάξεις του εν λόγω κράτους μέλους.

(2) Η πρόσβαση σε επάγγελμα και η άσκησή του, όπως περιγράφεται στο εδάφιο (1), χορηγείται επίσης σε αιτούντες οι οποίοι έχουν ασκήσει το εν λόγω επάγγελμα πλήρους απασχόλησης για ένα (1) έτος ή για αντίστοιχη συνολική διάρκεια σε καθεστώς μερικής απασχόλησης στη διάρκεια των τελευταίων δέκα (10) ετών σε άλλο κράτος μέλος στο οποίο το εν λόγω επάγγελμα δεν είναι νομοθετικά ρυθμιζόμενο, και οι οποίοι διαθέτουν μία (1) ή περισσότερες βεβαιώσεις επάρκειας ή έγγραφα που έχουν εκδοθεί από άλλο κράτος μέλος στο οποίο το σχετικό επάγγελμα δεν είναι νομοθετικά ρυθμιζόμενο.

(3) Οι βεβαιώσεις επάρκειας ή οι τίτλοι εκπαίδευσης πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

(α) Έχουν χορηγηθεί από αρμόδια αρχή κράτους μέλους, η οποία έχει οριστεί σύμφωνα με τη νομοθεσία, τις κανονιστικές ή τις διοικητικές διατάξεις του εν λόγω κράτους μέλους·

(β) πιστοποιούν την προετοιμασία του κατόχου τους για την άσκηση του οικείου επαγγέλματος.

(4) Η μονοετής επαγγελματική εμπειρία που αναφέρεται στο εδάφιο (2) δεν μπορεί να απαιτείται εάν οι τίτλοι επαγγελματικής εκπαίδευσης που διαθέτει ο αιτών πιστοποιούν ότι έλαβε νομοθετικά ρυθμιζόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση.

(5) Το αρμόδιο όργανο αποδέχεται το επίπεδο που βεβαιώνεται δυνάμει του άρθρου 15 από το κράτος μέλος καταγωγής, καθώς και το πιστοποιητικό με το οποίο το κράτος μέλος καταγωγής πιστοποιεί ότι η εκπαίδευση για νομοθετικά ρυθμιζόμενο επάγγελμα και ο κύκλος εκπαίδευσης ή επαγγελματικής εκπαίδευσης με ειδική διάρθρωση που αναφέρεται στην υποπαράγραφο (ii) της παραγράφου (γ) του άρθρου 15, είναι ισοδύναμη με το επίπεδο που προβλέπεται στην υποπαράγραφο (i) της παραγράφου (γ) του άρθρου 15.

(6) Κατά παρέκκλιση των διατάξεων των  εδαφίων (1) και (2) του παρόντος άρθρου και του άρθρου 18, το αρμόδιο όργανο μπορεί να απορρίψει την αίτηση ανάληψης και άσκησης του επαγγέλματος σε κατόχους βεβαίωσης επάρκειας που κατατάσσεται στην παράγραφο (α) του άρθρου 15 εάν ο εθνικός τίτλος εκπαίδευσης που απαιτείται για την άσκηση του επαγγέλματος στην επικράτειά του εμπίπτει στις διατάξεις της παραγράφου (ε) του άρθρου 15.

Αντισταθμιστικά μέτρα

18.-(1) (α) Για σκοπούς εφαρμογής του παρόντος εδαφίου, «τομείς ουσιωδώς διαφορετικοί» σημαίνει τους τομείς γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που αποκτήθηκαν και είναι απαραίτητες για την άσκηση του επαγγέλματος, οι οποίοι παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις  όσον αφορά το περιεχόμενο της εκπαίδευσης που έχει λάβει ο αιτών  σε σχέση με την εκπαίδευση που απαιτείται στη Δημοκρατία.

(β) Οι διατάξεις του άρθρου 17 δεν εμποδίζουν το αρμόδιο όργανο να απαιτεί από τον αιτούντα την πραγματοποίηση πρακτικής άσκησης προσαρμογής επί τρία (3) έτη, κατ’ ανώτατο όριο, ή την υποβολή σε δοκιμασία επάρκειας, εάν:

(i) Η εκπαίδευση που έχει λάβει ο αιτών αφορά τομείς ουσιωδώς διαφορετικούς από εκείνους που καλύπτονται από την εκπαίδευση στη Δημοκρατία· ή

(ii) το νομοθετικά ρυθμιζόμενο επάγγελμα στη Δημοκρατία περιλαμβάνει μία (1) ή περισσότερες νομοθετικά ρυθμιζόμενες επαγγελματικές δραστηριότητες οι οποίες δεν υπάρχουν στο αντίστοιχο επάγγελμα στο κράτος μέλος καταγωγής του αιτούντος, και η εκπαίδευση που απαιτείται στη Δημοκρατία αφορά τομείς ουσιωδώς διαφορετικούς από εκείνους που καλύπτονται από τη βεβαίωση επάρκειας ή τον τίτλο εκπαίδευσης που διαθέτει ο αιτών:

Νοείται ότι η παρούσα παράγραφος εφαρμόζεται δεόντως, τηρουμένης της αρχής της αναλογικότητας και ειδικότερα εάν το αρμόδιο όργανο προτίθεται να απαιτήσει από τον αιτούντα την πραγματοποίηση πρακτικής άσκησης προσαρμογής ή την υποβολή του σε δοκιμασία επάρκειας, πρέπει καταρχάς να εξακριβώσει κατά πόσο οι γνώσεις, οι δεξιότητες και οι ικανότητες που έχει αποκτήσει ο αιτών κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής εμπειρίας του ή μέσω διά βίου μάθησης, για τις οποίες υπάρχει σχετική τυπική επικύρωση από αρμόδιο φορέα, σε οποιοδήποτε κράτος μέλος ή σε τρίτη χώρα είναι ικανές να καλύψουν, πλήρως ή μερικώς, την ουσιώδη διαφορά όπως αυτή αναφέρεται στο εδάφιο (7).

(2) Εάν το αρμόδιο όργανο κάνει χρήση της δυνατότητας που προβλέπεται στο εδάφιο (1), οφείλει να παρέχει στον αιτητή την ευχέρεια επιλογής μεταξύ της πρακτικής άσκησης προσαρμογής και της δοκιμασίας επάρκειας.

(3) Εφόσον το αρμόδιο όργανο πιστεύει ότι, για ένα συγκεκριμένο επάγγελμα, είναι απαραίτητη η παρέκκλιση από την επιλογή που παρέχεται στον αιτητή μεταξύ της πρακτικής άσκησης προσαρμογής και της δοκιμασίας επάρκειας δυνάμει του εδαφίου (1), ενημερώνει σχετικώς εκ των προτέρων τα άλλα κράτη μέλη και την Επιτροπή, προσκομίζοντας κατάλληλη αιτιολόγηση για την εν λόγω παρέκκλιση.

(4) [Διαγράφηκε].

(5) Κατά παρέκκλιση των διατάξεων του εδαφίου (2) του παρόντος άρθρου, αναφορικά με το δικαίωμα του αιτούντος για επιλογή, το αρμόδιο όργανο μπορεί να προσδιορίσει είτε περίοδο προσαρμογής είτε δοκιμασία επάρκειας σε περίπτωση που -

(α) Ο κάτοχος επαγγελματικού τίτλου που αναφέρεται στην παράγραφο (α) του άρθρου 15, υποβάλλει αίτηση για αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων του εφόσον ο επαγγελματικός τίτλος που απαιτείται στη Δημοκρατία κατατάσσεται στο επίπεδο της παραγράφου (γ) του άρθρου 15· ή

(β) ο κάτοχος επαγγελματικού τίτλου που αναφέρεται στην παράγραφο (β) του άρθρου 15, υποβάλλει αίτηση για αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων του εφόσον ο επαγγελματικός τίτλος που απαιτείται στη Δημοκρατία κατατάσσεται στο επίπεδο των παραγράφων (δ) και (ε) του άρθρου 15∙

(γ) κατά παρέκκλιση των διατάξεων της  παραγράφου (α) του παρόντος εδαφίου, σε περίπτωση που ο κάτοχος επαγγελματικού τίτλου που αναφέρεται στην παράγραφο (α) του άρθρου 15 υποβάλει αίτηση για αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων του εφόσον ο εθνικός επαγγελματικός τίτλος που απαιτείται κατατάσσεται στο επίπεδο της παραγράφου (δ) του άρθρου 15, το αρμόδιο όργανο δύναται να επιβάλει περίοδο προσαρμογής καθώς και δοκιμασία επάρκειας.

(6) Στις δραστηριότητες του Παραρτήματος IV όταν ο αιτητής δεν πληροί τις απαιτήσεις των άρθρων 21, 22 και 23, το αρμόδιο όργανο δύναται να απαιτήσει περίοδο προσαρμογής ή δοκιμασία επάρκειας όταν ο αιτητής προτίθεται να ασκήσει, ως αυτοαπασχολούμενος ή ως διευθυντής επιχειρήσεως, επαγγελματικές δραστηριότητες οι οποίες απαιτούν τη γνώση και εφαρμογή ισχυόντων ειδικών εθνικών κανόνων, στο μέτρο που η γνώση και εφαρμογή των εθνικών αυτών κανόνων απαιτούνται από τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας για την πρόσβαση των Κυπρίων πολιτών στη σχετική δραστηριότητα.

(7) [Καταργήθηκε].

(8) Η απόφαση επιβολής πρακτικής άσκησης προσαρμογής ή δοκιμασίας επάρκειας συνοδεύεται από επαρκή αιτιολόγηση και παρέχονται στον αιτούντα οι ακόλουθες πληροφορίες:

(α) H κατάταξη στο επίπεδο επαγγελματικών προσόντων που απαιτείται στη Δημοκρατία και στο επίπεδο επαγγελματικών προσόντων που κατέχει ο αιτών σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15· και

(β) οι τομείς ουσιαστικών διαφορών που αναφέρονται στο εδάφιο (1) του παρόντος άρθρου και οι λόγοι για τους οποίους οι εν λόγω διαφορές δεν μπορούν να αντισταθμιστούν από γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο της επαγγελματικής εμπειρίας ή μέσω διά βίου μάθησης για τις οποίες υπάρχει σχετική τυπική επικύρωση από αρμόδιο φορέα.

(9) Το αρμόδιο όργανο παρέχει στον αιτούντα τη δυνατότητα να υποβληθεί στη δοκιμασία επάρκειας που αναφέρεται στο εδάφιο (1), το αργότερο εντός έξι (6) μηνών μετά την αρχική απόφαση για την υποβολή του σε δοκιμασία επάρκειας.

Απαλλαγή από αντισταθμιστικά μέτρα λόγω κοινών βάσεων

19. [Διαγράφηκε]